“เพราะชาวปากน้ำโพเห็นตรงกันว่าเราไม่อยากให้นครสวรรค์เป็นแค่เมืองผ่าน จึงมาหารือร่วมกันกับเทศบาลนครนครสวรรค์ว่าเราควรจะกำหนดทิศทางให้เมืองของเราเป็นไปในทางไหน
ตอนที่คุยกันตอนนั้น เทศบาลได้ร่วมกับเครือข่ายผู้ประกอบการในเมืองและภาคส่วนต่างๆ จัดตั้งกฎบัตรนครสวรรค์ เพื่อเป็นหนึ่งในกลไกการพัฒนาเมืองแล้ว เราได้สร้างพาสานเป็นแลนด์มาร์คใหม่บริเวณต้นแม่น้ำเจ้าพระยาแล้ว และได้ฟื้นฟูพื้นที่บริเวณเกาะญวนให้กลายเป็นสวนสาธารณะในชื่อคลองญวนชวนรักษ์แล้ว ก็มาพิจารณาจากต้นทุนและศักยภาพที่เรามี จนได้คำตอบว่าเมืองของเราที่ส่วนหนึ่งขับเคลื่อนด้วยชาวไทยเชื้อสายจีน และอีกส่วนก็มีความเป็นพหุวัฒนธรรมค่อนข้างสูง ก็ควรจะเป็นเมืองท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม
เมื่อตกลงกันได้แบบนั้น ทุกคนก็เห็นตรงกันว่าเรามีที่ดินราว 3 ไร่เศษด้านหลังพาสาน ที่ผู้ประกอบการปากน้ำโพร่วมลงขันกันซื้อที่ดินไว้และยกให้เทศบาล ก็ประชุมกันแล้วตกลงจะทำ ‘อุทยานวัฒนธรรมต้นน้ำเจ้าพระยา’ ซึ่งเป็นทั้งแหล่งท่องเที่ยว แลนด์มาร์ค สวนสาธารณะ และพื้นที่การเรียนรู้ด้านวัฒนธรรมของเมืองนครสวรรค์ในแห่งเดียว พร้อมกันนั้นด้วยเงื่อนไขของเจ้าของที่ดินคนก่อน ที่ยกพื้นที่ให้เทศบาลโดยขอให้ทางเราจัดสร้างรูปปั้นเจ้าแม่กวนอิมไว้เป็นที่ยึดเหนี่ยวบูชา ซึ่งภาคประชาชนก็ได้ระดมทุนจัดสร้างองค์เจ้าแม่จากหินแกรนิตขาวสูง 26 เมตร ไว้ด้านหลังพาสาน ปัจจุบันอยู่ระหว่างการแกะสลักองค์เจ้าแม่ที่เมืองจีน
องค์เจ้าแม่จะประดิษฐานอยู่บนอาคารความสูง 4 ชั้น มีความสูงรวม 45 เมตร ตั้งอยู่ด้านหลังพาสาน สิ่งนี้ไม่เพียงเป็นแลนด์มาร์คใหม่ของเมือง แต่ยังเป็นอนุสรณ์สถานของความร่วมแรงร่วมใจของชาวปากน้ำโพ ในการร่วมลงขันเงินได้มากถึง 38 ล้านบาท โดยเทศบาลไม่ได้ใช้เงินตัวเองเลยสักบาท เพียงแค่ช่วยอำนวยความสะดวกให้โปรเจกต์ขนาดใหญ่นี้ลุล่วง แต่เทศบาลได้จัดสรรงบประมาณสำหรับทำสะพานข้ามแม่น้ำในรูปแบบของสะพานคนเดินเชื่อมย่านตลาดเก่าข้ามแม่น้ำปิงไปสู่อุทยานวัฒนธรรมแห่งนี้ รวมถึงสร้างสะพานจากเกาะยม (ที่ตั้งของพาสาน) เชื่อมไปยังวัดปากน้ำโพใต้ กลายเป็นการเชื่อมเส้นทางเดินเท้าจากย่านตลาดเก่าของปากน้ำโพสู่อีกฝั่งแม่น้ำ ซึ่งอยู่ใกล้กับบึงบอระเพ็ดด้วย นี่จะเป็นโครงการนำร่องของเทศบาล ที่จะทำให้นครสวรรค์เป็นเมืองที่เป็นมิตรกับคนเดินเท้าให้ได้มากที่สุด
และด้วยความตั้งใจให้นครสวรรค์เป็นเมืองท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมสำหรับผู้มาเยือน และเป็นเมืองน่าอยู่ที่เป็นมิตรกับคนเดินเท้าสำหรับคนในเมือง เราจึงมีแผนเพิ่มพื้นที่สีเขียวในเมือง เพื่อชักจูงให้คนในตลาดหรือคนที่มาจับจ่ายในตลาดได้เดินเท้ามากขึ้น ถ้าคนออกมาเดิน การค้าขายก็จะดีขึ้น ปัญหาที่จอดรถก็ลดลง และที่สำคัญคือสุขภาพของคนในเมืองจะดียิ่งขึ้น
เรื่องสุขภาวะของคนในเมือง เป็นอีกประเด็นที่ทางเทศบาลให้ความสำคัญ เพราะต้องยอมรับว่าปัจจุบันเทศบาลนครนครสวรรค์มีผู้สูงอายุค่อนข้างมาก ตรงนี้อาจเป็นข้อเสียเปรียบ แต่ถ้ามองอีกมุม เรามีสถาบันทางการแพทย์ที่ได้มาตรฐานสูงหลายแห่ง รวมถึงการมีทำเลที่เป็นศูนย์กลางเศรษฐกิจของพื้นที่ภาคเหนือตอนล่าง จึงสามารถยกระดับให้เมืองเป็น wellness hub ในระดับภูมิภาคได้ โดยอาจจะเริ่มจากการประสานกับโรงพยาบาลเอกชนทำโปรแกรมดูแลสุขภาพผู้สูงอายุ รวมถึงแผนการออกแบบคอร์สสุขภาพต่างๆ ที่ดึงดูดให้คนจากจังหวัดใกล้เคียงเข้ามาใช้บริการ ทั้งนี้ ด้วยเส้นทางรถไฟรางคู่สายใหม่ที่มาจากอำเภอแม่สอด จังหวัดตาก ซึ่งจะผ่านมาที่นครสวรรค์ ถ้าเมืองของเราพัฒนาบริการด้านสุขภาพให้พร้อม นั่นหมายถึงเม็ดเงินของการลงทุนและการจับจ่ายใช้สอยจะเข้ามาในเมืองของเรามากกว่านี้อีกเยอะ
นอกจากนี้ ด้วยแผนการพัฒนาเมืองในกรอบของสมาร์ทซิตี้ เราก็หวังสร้างแพลทฟอร์มที่พร้อมให้คนรุ่นใหม่ที่เป็นลูกหลานชาวปากน้ำโพกลับบ้านเกิดมาสานต่อกิจการของครอบครัว หรือลงทุนทำธุรกิจใหม่ๆ มาช่วยพัฒนาบ้านเกิดของเรา อย่างผมเองถึงจะดำรงตำแหน่งนายกเทศมนตรีมาหลายสมัย แต่ผมก็ทำงานร่วมกับคนรุ่นใหม่ที่เป็นสมาชิกสภาเทศบาลทั้งนั้น เพราะหลายเรื่องผมก็ไม่ทันความเปลี่ยนแปลงใหม่ๆ ก็ต้องปรึกษาและพึ่งพามุมมองของพวกเขา
ซึ่งตรงนี้แหละที่เป็นเหมือนภาพแทนของการพัฒนาเมือง การทำงานร่วมกันของคนสองรุ่น ผู้ใหญ่ที่มีประสบการณ์ และคนรุ่นใหม่ที่มาพร้อมเทคโนโลยีและโลกทัศน์ใหม่ๆ เมืองเราจะยั่งยืนได้ ก็เพราะการร่วมแรงร่วมใจของคนทุกรุ่นเช่นที่ว่านี้”
จิตตเกษมณ์ นิโรจน์ธนรัฐ
นายกเทศมนตรีนครสวรรค์
“เมืองอาหารปลอดภัยไม่ได้ให้ประโยชน์แค่เฉพาะผู้คนในเขตเทศบาลฯแต่มันสามารถเป็นต้นแบบให้เมืองอื่น ๆ ที่อยากส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้คนได้เช่นกัน” “งานประชุมนานาชาติของสมาคมพืชสวนโลก (AIPH Spring Meeting Green City Conference 2025) ที่เชียงรายเป็นเจ้าภาพเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2568 ที่ผ่านมา เน้นย้ำถึงทิศทางการพัฒนาเมืองสีเขียว…
“ทั้งพื้นที่การเรียนรู้ นโยบายเมืองอาหารปลอดภัย และโรงเรียนสำหรับผู้สูงวัยคือสารตั้งต้นที่จะทำให้เชียงรายเป็นเมืองแห่งสุขภาพ (Wellness City)” “กล่าวอย่างรวบรัด ภารกิจของกองการแพทย์ เทศบาลนครเชียงราย คือการทำให้ประชาชนไม่เจ็บป่วย หรือถ้าป่วยแล้วก็ต้องมีกระบวนการรักษาที่เหมาะสม ครบวงจร ที่นี่เราจึงมีครบทั้งงานส่งเสริมสุขภาพ ป้องกันโรค การรักษาเมื่อเจ็บป่วย และระบบดูแลต่อเนื่องถึงบ้าน…
“การจะพัฒนาเมือง ไม่ใช่แค่เรื่องสาธารณูปโภคแต่ต้องพุ่งเป้าไปที่พัฒนาคนและไม่มีเครื่องมือไหนจะพัฒนาคนได้ดีไปกว่า การศึกษา” “แม้เทศบาลนครเชียงรายจะเป็นเมืองแห่งการเรียนรู้ของยูเนสโกแห่งแรกของไทยในปี 2562 แต่การเตรียมเมืองเพื่อบรรลุเป้าหมายที่ว่านี้ เกิดขึ้นก่อนหน้านั้นหลายสิบปี ในอดีต เชียงรายเป็นเมืองที่ห่างไกลความเจริญ ทางเทศบาลฯ เล็งเห็นว่าการจะพัฒนาเมือง ไม่สามารถทำได้แค่การทำให้เมืองมีสาธารณูปโภคครบ แต่ต้องพัฒนาผู้คนที่เป็นหัวใจสำคัญของเมือง และไม่มีเครื่องมือไหนจะพัฒนาคนได้ดีไปกว่า ‘การศึกษา’…
“ถ้าอาหารปลอดภัยเป็นทางเลือกหลักของผู้บริโภคเชียงรายจะเป็นเมืองที่น่าอยู่กว่านี้อีกเยอะ” “นอกจากบทบาทของการพัฒนาชุมชนและสังคมสงเคราะห์ กองสวัสดิการสังคม เทศบาลนครเชียงราย ยังมีกลไกในการส่งเสริมเศรษฐกิจของพี่น้อง 65 ชุมชน ภายในเขตเทศบาลฯ โดยกลไกนี้ครอบคลุมการส่งเสริมสุขภาพ และช่วยดูแลสิ่งแวดล้อมในทางอ้อมด้วยกลไกที่ว่าคือ ‘สหกรณ์นครเชียงราย’ โดยสหกรณ์ฯ นี้เริ่มต้นมาตั้งแต่ปี 2560 หลักเราคือการสนับสนุนเศรษฐกิจชุมชน…
“แม่อยากปลูกผักปลอดภัยให้ตัวเองและคนในเมืองกินไม่ใช่ปลูกผักเพื่อส่งขาย แต่คนปลูกไม่กล้ากินเอง” “บ้านป่างิ้ว ตั้งอยู่ละแวกสวนสาธารณะหาดนครเชียงราย เราและชุมชนฮ่องลี่ที่อยู่ข้างเคียงเป็นชุมชนเกษตรที่ปลูกพริก ปลูกผักไปขายตามตลาดมาแต่ไหนแต่ไร กระทั่งราวปี 2548 สำนักงานเกษตรอำเภอเมืองเชียงราย มาส่งเสริมให้ทำเกษตรปลอดภัย คนในชุมชนก็เห็นด้วย เพราะอยากทำให้สิ่งที่เราปลูกมันกินได้จริง ๆ ไม่ใช่ว่าเกษตรกรปลูกแล้วส่งขาย แต่ไม่กล้าเก็บไว้กินเองเพราะกลัวยาฆ่าแมลงที่ตัวเองใส่…
“วิวเมืองเชียงรายจากสกายวอล์กสวยมาก ๆขณะที่ผืนป่าชุมชนของที่นี่ก็มีความอุดมสมบูรณ์จนไม่น่าเชื่อว่านี่คือป่าที่อยู่ในตัวเมืองเชียงราย” “ก่อนหน้านี้เราเป็นพนักงานบริษัทเอกชนที่ต่างจังหวัด จนเทศบาลนครเชียงรายเขาเปิดสกายวอล์กที่ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนดอยสะเก็น และหาพนักงานนำชม เราก็เลยกลับมาสมัคร เพราะจะได้กลับมาอยู่บ้านด้วย ตรงนี้มีหอคอยชมวิวอยู่แล้ว แต่เทศบาลฯ อยากทำให้ที่นี่เป็นแหล่งท่องเที่ยว ก็เลยต่อขยายเป็นสกายวอล์กอย่างที่เห็น ซึ่งสุดปลายของมันยังอยู่ใกล้กับต้นยวนผึ้งเก่าแก่ที่มีผึ้งหลวงมาทำรังหลายร้อยรัง รวมถึงยังมีเส้นทางศึกษาธรรมชาติบนภูเขา ในป่าชุมชนผืนนี้ จริง…