“ถ้าเป็นผู้หญิงในครอบครัวพี่จะทอผ้าได้ทุกคนค่ะ ตอนเด็กๆ เราจะรวมตัวกันตรงใต้ถุนบ้าน มียายซ้อน (ยายซ้อน กำลังหาญ) คุณยายของพี่เป็นจุดศูนย์กลาง หลานๆ จะมากองรวมกัน และทอผ้าแข่งกัน ตื่นมาลงจากบ้านก็เจอกี่ทอผ้า เราโตมาแบบนั้น ตอนเด็กๆ ชอบไม่ชอบไม่รู้ แต่เริ่มทอเป็นตั้งแต่อายุ 15 ปีแล้ว
พี่เป็นลูกสาวของยายพิมพ์ (พิมพ์ ชมพูเทศ) ได้เรียนทอผ้ามาจากทั้งยายซ้อน แม่ และคุณป้า (ยายทองอยู่ กำลังหาญ) ซึ่งทั้งสองท่านก็เรียนต่อมาจากยายซ้อนอีกที ยายซ้อนเคยทอผ้าซิ่นตีนจกถวายสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ ที่วังสวนจิตรลดา หลังจากนั้นพระองค์ท่านก็ทรงเสด็จมาเยี่ยมยายซ้อนที่บ้านหลังนี้ และก็เคยทรงให้เจ้าหน้าที่เดินทางไปรับท่านและยายทองอยู่ มาสาธิตการทอผ้าตีนจกที่พระราชวังไกลกังวลด้วย
และตอนปี 2534 พี่ยังเป็นตัวแทนกลุ่มทอผ้าตีนจกของที่บ้านไปประกวดการทอผ้าที่วัดแคทราย เป็นผู้เข้าประกวดที่เด็กที่สุด และได้รางวัลรองชนะเลิศอันดับที่ 2 โดยรับรางวัลจากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ ดีใจและภูมิใจมากๆ
ทุกวันนี้บ้านคูบัวไม่ค่อยเหลือช่างที่ทอซิ่นตีนจกเท่าไหร่แล้ว ส่วนใหญ่จะทอผ้าฝ้ายทั่วไป เพราะขายได้ง่ายกว่า จะมีของแม่พี่ที่ยังทำอยู่ แรกๆ พี่ก็ทอด้วย จนพักหลังหันมาทอผ้าไหมตรานกยูงเป็นหลัก นกยูงทอง นกยูงสีน้ำเงิน และนกยูงสีเขียว เราใช้ไหมย้อมสีธรรมชาติ ได้อารมณ์ สีสัน และสัมผัสแบบธรรมชาติ ผ้าทอชนิดนี้หาคนทำยาก และกำลังเป็นที่ต้องการของนักสะสม งานพี่จึงมีคนจองซื้อกันตั้งแต่อยู่ในกี่
หลักๆ พี่ทอที่บ้านที่ลาดพร้าว 101 กรุงเทพฯ แต่เสาร์อาทิตย์ก็จะขับรถกลับมาหาแม่ที่คูบัว หรือถ้าวันไหนมีสื่อมาถ่ายทำที่คูบัว แม่ก็จะโทรเรียกให้พี่มาช่วยนั่งทอสาธิตหน่อย คุณป้าพี่ ยายทองอยู่ ซึ่งทอผ้ามาด้วยกันกับแม่ตั้งแต่เด็ก เพิ่งเสียชีวิตไป พี่ก็กำลังคิดจะกลับมาอยู่เป็นเพื่อนแม่ที่นี่
พี่มีลูกสาวสองคน คนโตได้ทุนจากรัฐบาลกำลังเรียนต่อปริญญาโทที่รัสเซีย คนเล็กเรียนปริญญาตรีปีสุดท้ายอยู่กรุงเทพฯ ลูกคนโตดูจะสนใจการทอผ้า และก็ทอได้อยู่ แต่เราไม่ได้คาดหวังให้เขาต้องมาทอผ้าเหมือนเรานะ ก็อยากให้ลูกทำในสิ่งที่พวกเขาสนใจหรือพวกเขารักจริงๆ
เหมือนกับพี่ตอนแรกๆ ที่เรียนจบมา ก็ทำงานอย่างอื่นอยู่พักใหญ่ ไม่คิดจะทอผ้าเหมือนแม่เลย แต่สุดท้าย เราก็ใช้ทักษะที่ติดตัวมาแต่เด็กประกอบอาชีพจนถึงทุกวันนี้ ลูกเราก็เหมือนกัน พี่ไม่ปิดกั้นอะไรเขา แต่ถ้าท้ายที่สุดเขาค้นพบว่าเขารักการทอผ้า และเลือกจะเป็นช่างทอ นั่นก็เป็นการตัดสินใจของเขา”
สายชล กระทู้
ช่างทอผ้าไหมตรานกยูง
ผู้สืบทอดรุ่นล่าสุดของกลุ่มทอผ้าตีนจกยายซ้อน กำลังหาญ
บ้านคูบัว อำเภอเมือง ราชบุรี
ชวนอ่าน WeCitizens เมืองเชียงราย : เมืองนวัตกรรมการเกษตร Ebook ได้ที่ https://anyflip.com/jnmvd/iyvl/ Download PDF File : https://drive.google.com/.../1mQO8ZR9GTik02hfUPdS.../view... บอกเล่าเรื่องราวมุมมองเมืองน่าอยู่ที่ชาญฉลาด (Livable…
คนนครวัย 30 ปีขึ้นไปน่าจะคุ้นกับร้านหนังสือ “นาคร-บวรรัตน์” บนถนนราชดำเนิน ย่านท่าวัง ที่นี่คือร้านหนังสืออิสระที่เป็นพื้นที่จัดกิจกรรมอ่าน-เขียน และแสดงผลงานศิลปะ รวมถึงเป็นศูนย์รวมของนักเขียนและศิลปิน ทั้งจากกลุ่มวรรณกรรม “นาคร” เหล่านักเขียนรางวัล และศิลปินแห่งชาติที่แวะเวียนมาอยู่เสมอ จนกลายเป็นแรงขับสำคัญที่ทำให้เมืองนครมีชื่อในฐานะเมืองแห่งนักเขียนและศิลปิน อดีตร้านหนังสือแห่งนี้ตั้งอยู่ภายใน…
สมัยก่อนพ่อเป็นนายหนังตะลุงที่หวงวิชามากจนมีโอกาสเข้าเฝ้าในหลวง ร.9คำตรัสของพระองค์ท่าน เปลี่ยนความคิดพ่อไปอย่างสิ้นเชิง “สมัยก่อน นายหนังหรือผู้แสดงหลักในหนังตะลุง ส่วนใหญ่เขาจะหวงวิชามากนะครับ มันเหมือนศิลปะการแสดงที่ถ่ายทอดกันอย่างจำกัด และนายหนังแต่ละคนก็จะมีศาสตร์เฉพาะตัวในการแสดงเช่นเดียวกับคุณพ่อของผม (สุชาติ ทรัพย์สิน) แกก็เป็นคนหวงวิชามาก ๆ ใครมาขอให้สอนตอกหนังหรือเชิดหุ่นนี่ยาก กระทั่งปี 2527…
เมืองเรามีสวนสาธารณะขนาดใหญ่ที่มีความพร้อม แต่พื้นที่ระดับชุมชนที่ชาวบ้านได้มาจัดกิจกรรมร่วมกัน แบบที่ไม่ต้องใช้พื้นที่ถนนสาธารณะน่ะ ยังไม่มี ถ้ามีจะดีมาก ๆ “ครอบครัวพี่แต่เดิมเป็นชาวนาอยู่นอกเขตเทศบาล กระทั่งพี่ชายและพี่สาวสอบติดโรงเรียนกัลยาณีศรีธรรมราช แม่ก็เลยตัดสินใจย้ายเข้ามาทำงานในเมืองแม่มาปลูกบ้านอยู่แถวถนนพัฒนาการคูขวางราวปี 2521 ก่อนหน้าที่เขาจะตัดถนนเป็น 4 เลน ย่านที่เราอยู่ค่อนข้างเสื่อมโทรม เหมือนขยะใต้พรมของเมือง…
การจะทำให้เมืองเราเป็นเมืองอัจฉริยะปัจจัยสำคัญที่ต้องมีคือการมีโรงเรียนที่ตอบโจทย์การศึกษาด้านเทคโนโลยี “เวลาพูดถึงโรงเรียนในสังกัดเทศบาล หรือกระทั่งโรงเรียนวัดเนี่ย คนส่วนมากมักนึกถึงการเป็นโรงเรียนขยายโอกาส หรือทางเลือกสุดท้าย ไม่ใช่ทางเลือกหลักของผู้ปกครองส่วนใหญ่นักอย่างไรก็ตาม กับโรงเรียนทั้ง 8 แห่งในสังกัดเทศบาลนครนครศรีธรรมราช ซึ่งเป็นโรงเรียนวัดทั้งหมดด้วย กลับแตกต่างออกไป เพราะที่นี่กลายเป็นโรงเรียนที่เด็ก ๆ ในนครต้องสอบแข่งขันเพื่อเข้าเรียน กลายเป็นโรงเรียนชั้นนำในกลุ่มปฐมวัยไปสิ่งนี้ต้องยกเครดิตให้นายกเทศมนตรีสมนึก…
แม้เราจะพึ่งพาเทคโนโลยีเป็นเครื่องมือหลักแต่แก่นสารของมันคือการคิดนโยบายที่ตอบโจทย์ความต้องการของผู้คนหัวใจสำคัญจึงไม่ใช่เทคโนโลยี แต่เป็นผู้คน “หลังเรียนจบผมก็กลับมานครบ้านเกิด เข้าทำงานเป็นลูกจ้างเทศบาล ก่อนจะไต่เต้าขึ้นมาเรื่อย ๆ จนเป็นเจ้าหน้าที่วิเคราะห์แผนและนโยบายในปัจจุบันสี่ปีที่แล้ว ตอน ดร.โจ (กณพ เกตุชาติ) หาเสียงเพื่อรับเลือกตั้งนายกเทศมนตรีนครนครศรีธรรมราชสมัยแรก ท่านได้เสนอนโยบายเรื่องเมืองอัจฉริยะด้วยการนำเทคโนโลยีมาปรับใช้เพื่อทำให้เมืองน่าอยู่ พอท่านได้รับเลือกเข้ามา บทบาทของผมคือการช่วยท่านเขียนแผนดังกล่าวผมได้เรียนรู้จาก…