“เราเป็นคนชอบงานจักสาน และใช้มันในชีวิตประจำวัน ครั้งหนึ่งเราไปเดินตลาด สวมเดรสและถือตะกร้าหวายไปด้วย เดินไปสักพัก มีคุณป้ามาทักว่าขายอะไรน่ะลูก เรายิ้ม และบอกว่าเป็นคนซื้อเหมือนกันค่ะ (หัวเราะ)
หลังจากวันนั้นมาเราก็คิด อืม… ถ้างานจักสานแบบนี้มันถูกปรับดีไซน์ให้สอดคล้องการแต่งกายของคนสมัยนี้ก็น่าจะดีนะ แบบที่เรายังเห็นว่าทุกวันนี้ยังมีคนสานข้องใส่ปลาขายอยู่ ซึ่งเราไม่แน่ใจว่าจะมีกี่คนที่ซื้อไปจับปลาจริงๆ แต่ถ้ามีการปรับดีไซน์อีกหน่อย ข้องจับปลาก็อาจจะเป็นได้มากกว่าพรอบหรือของตบแต่งบ้าน หากเป็นของใช้ที่ไปกับยุคสมัยได้จริงๆ
หลังเรียนจบด้านสถาปัตยกรรมที่เชียงใหม่ เราไปทำงานเป็นสถาปนิกที่สิงคโปร์ งานหนักแต่ก็สนุก แต่เราคิดถึงบ้านมากกว่า ทำอยู่สองปีเลยกลับเชียงใหม่มาทำงานออกแบบและรับเหมาก่อสร้างอยู่อีกพักใหญ่ จนทราบว่า TCDC เชียงใหม่ (ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ เชียงใหม่) เปิดรับสมัครเจ้าหน้าที่บริการข้อมูลประจำห้องสมุดพอดี เราเลยสมัครไป
ที่เลือกทำที่นี่ตอนแรกเพราะอยากทำงานที่ใกล้ชิดกับงานออกแบบ ได้อยู่กับของสวยๆ งามๆ แต่พอได้มาทำจริงๆ เราพบว่ามิติของงานมันกว้างและลึกกว่านั้นเยอะ หัวใจสำคัญคือการใช้องค์ความรู้ไปช่วยชุมชน ไปช่วยผู้ประกอบการ ช่วยให้ชาวบ้านให้เห็นว่างานออกแบบและความคิดสร้างสรรค์มันเพิ่มมูลค่าให้สินค้าและช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตทุกคนได้จริง ซึ่งเราคิดว่าเป็นสิ่งที่ท้าทายดี
ควบคู่ไปกับการดูแลห้องสมุดและจัดกิจกรรมเทศกาลออกแบบประจำปีรวมถึงอีเวนท์สนับสนุนงานออกแบบอื่นๆ อีกหนึ่งบทบาทของเราที่นี่คือดูแลและให้บริการฐานข้อมูลด้านการออกแบบ ฐานข้อมูลนี้มันต่างจากหนังสือในห้องสมุดคือมันคือข้อมูลล้วนๆ ที่ช่วยสนับสนุนการทำธุรกิจให้กับผู้ประกอบการในหลายๆ ด้านได้
กล่าวคือ มันมีตั้งแต่ตัวเลขการส่งออกผลไม้ในแต่ละปีของไทย การวิเคราะห์ทางเศรษฐศาสตร์ ไปจนถึงเทรนด์สีและเทรนด์ออกแบบแต่ละปี ที่สำคัญคือชุดข้อมูลด้านวัสดุที่สามารถเข้าถึงได้ทั่วโลก อย่างถ้าคุณคิดว่าผ้าสำเร็จรูปที่มีในตลาดมันน่าเบื่อไปแล้ว คุณอาจจะค้นหาวัสดุอื่นๆ ที่อาจเอามาตัดเสื้อผ้าได้จากในนี้ และสามารถติดต่อไปหาคนที่ทำวัสดุนั้นได้เองเลย หรือในทางกลับกันถ้าคุณสามารถผลิตวัตถุดิบอะไรบางอย่างได้เอง และอยากทำขาย ก็เอาข้อมูลมาลงในนี้ มันจะเชื่อมคุณไปหาผู้ประกอบการทั้งโลก
แต่นั่นล่ะ พอพูดแบบนี้ก็อาจจะฟังดูยังเข้าถึงยากสำหรับพ่อค้าแม่ค้าในท้องตลาด อีกหน้าที่สำคัญที่เราพยายามอยู่ตอนนี้ คือการเดินออกจากออฟฟิศ เพื่อไปแนะนำให้พวกเขารู้จัก รู้วิธีเข้าถึง และรู้วิธีประยุกต์ใช้ข้อมูลเหล่านี้ให้ตอบโจทย์กับธุรกิจที่พวกเขาทำอยู่ ซึ่งเราก็มักพูดเล่นกับเพื่อนเสมอว่าพวกแบรนด์แฟชั่นไฮเอนด์อย่างบาเลนเซียกาหรือแอร์เมส ยังเคยเอารูปแบบหรือวัสดุที่คนในตลาดบ้านเราคุ้นเคยมาออกแบบกระเป๋าราคาเป็นแสนๆ ได้เลย เราก็น่าจะสร้างมูลค่าจากสิ่งที่เรามีได้บ้าง
เชียงใหม่เป็นเมืองที่รุ่มรวยด้วยทรัพยากรและภูมิปัญญาด้านหัตถกรรมมากๆ เลยนะคะ เรามีสล่าหรือช่างฝีมือที่ได้รับการยอมรับในระดับสากลอยู่เยอะมาก แต่ปัญหาหนึ่งก็คือพอยุคสมัยเปลี่ยน วิถีชีวิตดั้งเดิมก็เปลี่ยนตาม งานหัตถกรรมหลายชิ้นก็กำลังสูญหายไปด้วย ขณะเดียวกันสัดส่วนของนักออกแบบรุ่นใหม่ที่นำภูมิปัญญาทางหัตถกรรมดั้งเดิมมาต่อยอดก็ยังถือว่าน้อยอยู่มาก เราเลยคิดว่าหนึ่งในวิธีที่จะทำให้สิ่งนี้ไม่สูญหายไป คือการใช้การออกแบบมาประยุกต์เพื่อสร้างที่ทางให้ภูมิปัญญาด้านหัตถกรรมยังอยู่ในชีวิตประจำวันเราต่อไปได้ เพราะนั่นไม่ใช่แค่เรื่องการสืบสานมรดก แต่ยังรวมถึงปากท้องของช่างฝีมือที่สืบต่อมาอีกด้วย
ซึ่งก็คงดีไม่น้อยถ้าต่อไปเราถือตะกร้าหวายไปเดินตลาด แทนที่จะมีคนมาทักว่าเราขายอะไร แต่เป็นคนรุ่นใหม่มาถามว่าตะกร้าใบนี้สวยดี ไปซื้อได้ที่ไหน เชียงใหม่ควรต้องเป็นแบบนี้”
///
มาฆพร คูวาณิชกิจ
เจ้าหน้าที่บริการข้อมูล ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบเชียงใหม่
อ่าน WeCitizens เมืองนนทบุรีน่าอยู่ที่ชาญฉลาด Ebook ได้ที่ https://anyflip.com/jnmvd/zria/ Download PDF File : https://drive.google.com/file/d/1i8cV4rE0UCSgzDUjU4nk52TxKjp1Tnyo/view?usp=share_link บอกเล่าเรื่องราวมุมมองเมืองน่าอยู่ของคนเมืองนนทบุรี นำโดย นายกฯ สมนึก ธนเดชากุล นายกเทศมนตรีนครนนทบุรี (ดำรงตำแหน่ง มีนาคม 2564-…
จากแพลตฟอร์มดูแลสุขภาพสู่เป้าหมาย Healthy City “ระบบติดตามผลสุขภาพเวชศาสตร์วิถีชีวิตนครนนท์จะทำให้การดูแลสุขภาพของคนนนท์เป็นเรื่องง่าย และมีแรงจูงใจ”WeCitizens สนทนากับ รศ. ดร.สมพร คุณวิชิต อาจารย์ประจำสาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์ คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ถึงบทบาทในการขับเคลื่อนงานวิจัย “การบ่มเพาะและเร่งรัดกระบวนการเพื่อมุ่งสู่เมืองน่าอยู่ที่ชาญฉลาดและการยกระดับบริการสาธารณะด้านสุขภาวะสำหรับผู้สูงวัยในพื้นที่เทศบาลนครนนทบุรี”จากนักวิจัยชั้นแนวหน้าด้านการจัดการภัยพิบัติ และการศึกษา…
“จะว่าไป ชุมชนศรีพรสวรรค์ 2 ที่พวกเราอาศัยอยู่ ก็เป็นชุมชนของคนตลาดก็ว่าได้ เพราะอยู่ใกล้ตลาดฐานเพชรนนท์ ซึ่งเป็นตลาดค้าส่ง-ปลีกที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งในจังหวัด นับว่าเป็นการสืบต่อกันจากรุ่นสู่รุ่น ปู่ย่าตายายเคยขายของที่ตลาดนี้ ก็ส่งต่อให้ลูกหลาน ต่อเนื่องกันมาเป็นสิบ ๆ ปี หลายครอบครัวอยู่ที่นี่ก่อนท่านนายกฯ (นายกเทศมนตรี)…
“ชุมชนโยกย้ายตั้งอยู่ที่ตำบลสวนใหญ่ ไม่ไกลจากท่าน้ำนนท์ บ้านเราเป็นทาวน์เฮาส์ริมถนนพิบูลสงคราม ตรงข้ามตลาดเทศบาลนนทบุรีเดิมพื้นที่นี้เคยเป็นสวนทุเรียน ก่อนจะกลายมาเป็นศูนย์ราชการเมืองนนท์ กระทั่งมีการย้ายศาลากลางออกไปและเปลี่ยนเป็นพิพิธภัณฑ์ ส่วนพื้นที่รอบ ๆ ก็กลายเป็นตลาดเก่าที่ค่อย ๆ ซบเซา โดยเฉพาะหลังโควิด-19 ที่ทำให้พื้นที่ตรงนี้ดูเหมือนจะค่อย ๆ ตายลง…
“ผมเกิดและโตที่ชุมชนวัดทางหลวง อยู่กันมาตั้งแต่รุ่นปู่ย่าตายายเลยครับ แม่ผมเคยเป็นอาสาสมัครชุมชน พอท่านอายุมากขึ้น—แปดสิบกว่าปีแล้ว—ผมก็เลยไปช่วยแทนบ้าง ไปประชุมบ้าง ทำกิจกรรมชุมชนบ้าง ไป ๆ มา ๆ ก็เลยกลายเป็นกรรมการชุมชน และสุดท้ายก็เป็นประธานชุมชน หลัก ๆ ผมทำธุรกิจขายหมูฝอย…
"ความน่าอยู่ของนนทบุรีคือความเป็นเมืองใหญ่ที่ใกล้กรุงเทพฯแต่ยังคงแฝงไว้ด้วยบรรยากาศแบบชนบทที่เรียบง่ายป้าก็หวังว่าเราจะสามารถรักษาเสน่ห์นี้ไว้ได้ต่อไป" “ชุมชนวัดลานนาบุญ ตั้งอยู่ในตำบลตลาดขวัญ เขตเทศบาลนครนนทบุรี เป็นชุมชนชาวสวนดั้งเดิม โดยมีลำคลองสายสำคัญสองสายไหลผ่าน ได้แก่ คลองบางตะนาวศรี ซึ่งเป็นคลองสายใหญ่ที่ไหลออกสู่แม่น้ำเจ้าพระยา และคลองบางขวาง ซึ่งเป็นคลองสายเล็กตัดผ่านกลางซอย ชาวบ้านในชุมชนแทบทุกหลังคาเรือนจะมีคลองสองสายนี้ไหลผ่านใกล้บ้าน จึงเป็นชุมชนใกล้เมืองที่ยังคงรักษาวิถีชีวิตดั้งเดิมและความเป็นธรรมชาติไว้ได้เมื่อก่อนชาวบ้านนิยมปลูกทุเรียนกันมาก แต่ช่วงหนึ่งความนิยมซบเซาลง จึงหันไปปลูกผลไม้อื่น…