“วัดหัวหินเป็นวัดแห่งแรกของหัวหิน สร้างปลายรัชกาลที่ 5 เริ่มสร้างปี พ.ศ. 2439 เดิมมีพื้นที่สำนักสงฆ์อยู่สองสำนัก อยู่ตรงหน้าโรงแรมเมเลีย คนจากเมืองเพชรบุรีย้ายมาหาที่ทำกินที่นี่ แล้วเพชรบุรีมีวัดเยอะ ก็เลยอยากมีวัด ก็ถวายที่ดิน ซึ่งตอนนั้นเป็นสวนมะม่วง ชาวบ้านหัวหินร่วมกันสมทบทุนสร้างวัดขึ้นมา ตั้งชื่อว่า วัดอัมพาราม ตอนหลังเปลี่ยนชื่อเป็นวัดหัวหิน แล้วก็ไปอาราธนาหลวงพ่อนาคมาเป็นเจ้าอาวาส หลวงพ่อนาคเกิดปี พ.ศ. 2400 บ้านเดิมอยู่ที่บ้านลัดโพ อำเภอคลองกระแซง จังหวัดเพชรบุรี เรียนพระปริยัติธรรมและบาลี บวชตอนอายุ 21 ปีที่พัทธสีมาวัดหลังป้อม ได้รับฉายาว่า ปุญญนาโค ท่านเป็นเจ้าอาวาสวัดนานถึง 38 ปี พัฒนาวัดหัวหินจนเจริญก้าวหน้า
พื้นที่วัดหัวหินยาวไปถึงโรงเรียนเทศบาลบ้านหัวหินไปถึงถนนก็พื้นที่เดียวกันนะ สมัยหลวงพ่อนาค ปี 2456 เอาเด็กที่ไม่มีโรงเรียนมาเรียนที่วัด อยู่ๆ ไป เด็กซน วิ่งเยอะ เลยเฉือนพื้นที่ให้สร้างเป็นโรงเรียนเทศบาลบ้านหัวหิน กำแพงล้อมรอบมีตอนปี 2492 แบ่งเขตกันแน่นอนระหว่างโรงเรียนกับวัด ถนนที่วิ่งกันอยู่ทุกวันนี้สร้างเสร็จปี 2471 สมัยรัชกาลที่ 7 เสด็จประทับวังไกลกังวล ถามหลวงพ่อเก่าๆ ท่านบอก ไม่มีถนน กำแพงไม่มี ไม่มีวัดเลย หลวงตาเองบวชปี พ.ศ. 2504 ปู่ย่าตาทวดก็คนที่นี่ อยู่มาหลายยุคหลายเจ้าอาวาส
วันที่ 24 กรกฎาคมของทุกปีมีจัดงานวันบุพการี รำลึกถึงวันครบรอบการมรณภาพของหลวงพ่อนาค ปุญญนาโค เจ้าอาวาสวัดหัวหินรูปแรก ใครๆ ก็มา หลวงพ่อ พระ 60-70 รูปมาร่วมงาน เป็นงานใหญ่ประจำปี วัดหัวหินมีลูกศิษย์ลูกหามาก ใครๆ ก็เต็มใจมาทำบุญ ไม่กะเกณฑ์ว่าทำมากทำน้อย ทำเลก็สะดวก อยู่ในตลาด หลวงพ่อนาคมีชื่อเสียง คนมากราบไหว้ขอพร ขอให้ท่านช่วยเหลือ ท่านก็ช่วย
วัดหัวหินอยู่ในชุมชน เป็นที่เคารพนับถือ เป็นที่รวมใจร่วมกิจกรรมในชุมชน มีลานชุมชนที่เป็นแหล่งเรียนรู้ทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรมชุมชนจากการเล่าเรื่อง นาฏศิลป์ รำไทย แล้วมีกลุ่มชาวบ้านมาอาศัยพื้นที่วัดทำพิธีกรรมส่งเคราะห์ทางทะเล เพราะตอนนี้ที่ทางเป็นคอนโดเป็นโรงแรมหมดเลยไม่มีที่ทำพิธี จัดในเดือนที่ลมทะเลไม่มีคลื่น ช่วงเดือนสิบตรงกับงานบุญสารทเดือนสิบของพระธาตุนครศรีธรรมราช ก็เดือนกันยายน ทำมาตั้งแต่มีศาลเจ้าพ่อเจ้าแม่อยู่หน้าทะเล คนมาร่วมแห่ขบวนเรือส่งเคราะห์ทางทะเล ทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้วิญญาณที่ตายในทะเล บรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว ทำบุญสะเดาะเคราะห์ มีตุ๊กตาปั้นเขียนชื่อเราหรือญาติลงกระดาษติดไปกับตุ๊กตาวางไว้ในเรือประมงยาว 3 วา 2 ศอก แล้วก็ปล่อยตุ๊กตากับเรือส่งเคราะห์ทางทะเล มีพิธีสงฆ์ให้พระไปสวดที่ศาลเจ้าแม่ทับทิม เรือที่ปล่อยออกทะเล เขาเจาะรูให้เรือรั่วและจมลงทะเล กลายเป็นแหล่งปะการังหากินของสัตว์ทะเลต่อไป ก็เป็นงานประเพณีดั้งเดิมของคนหัวหินที่ยังทำกันอยู่”
พระอรัญ รัตนญาโณ
ที่ปรึกษาเจ้าอาวาส วัดหัวหิน
“เมืองอาหารปลอดภัยไม่ได้ให้ประโยชน์แค่เฉพาะผู้คนในเขตเทศบาลฯแต่มันสามารถเป็นต้นแบบให้เมืองอื่น ๆ ที่อยากส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้คนได้เช่นกัน” “งานประชุมนานาชาติของสมาคมพืชสวนโลก (AIPH Spring Meeting Green City Conference 2025) ที่เชียงรายเป็นเจ้าภาพเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2568 ที่ผ่านมา เน้นย้ำถึงทิศทางการพัฒนาเมืองสีเขียว…
“ทั้งพื้นที่การเรียนรู้ นโยบายเมืองอาหารปลอดภัย และโรงเรียนสำหรับผู้สูงวัยคือสารตั้งต้นที่จะทำให้เชียงรายเป็นเมืองแห่งสุขภาพ (Wellness City)” “กล่าวอย่างรวบรัด ภารกิจของกองการแพทย์ เทศบาลนครเชียงราย คือการทำให้ประชาชนไม่เจ็บป่วย หรือถ้าป่วยแล้วก็ต้องมีกระบวนการรักษาที่เหมาะสม ครบวงจร ที่นี่เราจึงมีครบทั้งงานส่งเสริมสุขภาพ ป้องกันโรค การรักษาเมื่อเจ็บป่วย และระบบดูแลต่อเนื่องถึงบ้าน…
“การจะพัฒนาเมือง ไม่ใช่แค่เรื่องสาธารณูปโภคแต่ต้องพุ่งเป้าไปที่พัฒนาคนและไม่มีเครื่องมือไหนจะพัฒนาคนได้ดีไปกว่า การศึกษา” “แม้เทศบาลนครเชียงรายจะเป็นเมืองแห่งการเรียนรู้ของยูเนสโกแห่งแรกของไทยในปี 2562 แต่การเตรียมเมืองเพื่อบรรลุเป้าหมายที่ว่านี้ เกิดขึ้นก่อนหน้านั้นหลายสิบปี ในอดีต เชียงรายเป็นเมืองที่ห่างไกลความเจริญ ทางเทศบาลฯ เล็งเห็นว่าการจะพัฒนาเมือง ไม่สามารถทำได้แค่การทำให้เมืองมีสาธารณูปโภคครบ แต่ต้องพัฒนาผู้คนที่เป็นหัวใจสำคัญของเมือง และไม่มีเครื่องมือไหนจะพัฒนาคนได้ดีไปกว่า ‘การศึกษา’…
“ถ้าอาหารปลอดภัยเป็นทางเลือกหลักของผู้บริโภคเชียงรายจะเป็นเมืองที่น่าอยู่กว่านี้อีกเยอะ” “นอกจากบทบาทของการพัฒนาชุมชนและสังคมสงเคราะห์ กองสวัสดิการสังคม เทศบาลนครเชียงราย ยังมีกลไกในการส่งเสริมเศรษฐกิจของพี่น้อง 65 ชุมชน ภายในเขตเทศบาลฯ โดยกลไกนี้ครอบคลุมการส่งเสริมสุขภาพ และช่วยดูแลสิ่งแวดล้อมในทางอ้อมด้วยกลไกที่ว่าคือ ‘สหกรณ์นครเชียงราย’ โดยสหกรณ์ฯ นี้เริ่มต้นมาตั้งแต่ปี 2560 หลักเราคือการสนับสนุนเศรษฐกิจชุมชน…
“แม่อยากปลูกผักปลอดภัยให้ตัวเองและคนในเมืองกินไม่ใช่ปลูกผักเพื่อส่งขาย แต่คนปลูกไม่กล้ากินเอง” “บ้านป่างิ้ว ตั้งอยู่ละแวกสวนสาธารณะหาดนครเชียงราย เราและชุมชนฮ่องลี่ที่อยู่ข้างเคียงเป็นชุมชนเกษตรที่ปลูกพริก ปลูกผักไปขายตามตลาดมาแต่ไหนแต่ไร กระทั่งราวปี 2548 สำนักงานเกษตรอำเภอเมืองเชียงราย มาส่งเสริมให้ทำเกษตรปลอดภัย คนในชุมชนก็เห็นด้วย เพราะอยากทำให้สิ่งที่เราปลูกมันกินได้จริง ๆ ไม่ใช่ว่าเกษตรกรปลูกแล้วส่งขาย แต่ไม่กล้าเก็บไว้กินเองเพราะกลัวยาฆ่าแมลงที่ตัวเองใส่…
“วิวเมืองเชียงรายจากสกายวอล์กสวยมาก ๆขณะที่ผืนป่าชุมชนของที่นี่ก็มีความอุดมสมบูรณ์จนไม่น่าเชื่อว่านี่คือป่าที่อยู่ในตัวเมืองเชียงราย” “ก่อนหน้านี้เราเป็นพนักงานบริษัทเอกชนที่ต่างจังหวัด จนเทศบาลนครเชียงรายเขาเปิดสกายวอล์กที่ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนดอยสะเก็น และหาพนักงานนำชม เราก็เลยกลับมาสมัคร เพราะจะได้กลับมาอยู่บ้านด้วย ตรงนี้มีหอคอยชมวิวอยู่แล้ว แต่เทศบาลฯ อยากทำให้ที่นี่เป็นแหล่งท่องเที่ยว ก็เลยต่อขยายเป็นสกายวอล์กอย่างที่เห็น ซึ่งสุดปลายของมันยังอยู่ใกล้กับต้นยวนผึ้งเก่าแก่ที่มีผึ้งหลวงมาทำรังหลายร้อยรัง รวมถึงยังมีเส้นทางศึกษาธรรมชาติบนภูเขา ในป่าชุมชนผืนนี้ จริง…