“สถาบันศึกษาการพัฒนาการประชาธิปไตย (Institute of Democratization Studies: iDS) เป็นพาร์ทเนอร์กับมูลนิธิคอนราด อาเดนาวร์ (Konrad-Adenauer-Stiftung) ประเทศเยอรมนี มาร่วม 10 ปีแล้ว เรามีภารกิจเดียวกันคือการส่งเสริมกระบวนการกระจายอำนาจของท้องถิ่น และหาโซลูชั่นใหม่ๆ ในการพัฒนาประเทศตั้งแต่ระดับบริหาร นิติบัญญัติ และตุลาการ
ในปี 2560 รัฐบาลไทยได้ทำกรอบการพัฒนาเมืองอัจฉริยะ หรือ Smart City ขึ้น ซึ่งเป็นโจทย์เดียวกับที่ทางสหภาพยุโรป (EU) ขับเคลื่อนอยู่ โดยมี Smart City Charter เป็นกรอบใหญ่ เพื่อถอดเมืองสมาร์ทซิตี้กว่า 200 เมืองทั่วยุโรป ให้แต่ละเมืองทำ DNA ของเมืองตัวเองออกมา
พอพูดถึงสมาร์ทซิตี้ในบ้านเรา หลายคนจะมองไปที่เมืองขอนแก่นเสียเยอะ เพราะมีโมเดลบริษัทพัฒนาเมืองเกิดขึ้น แต่เราก็เห็นว่าความรับรู้ของผู้คนส่วนใหญ่ยังมอง Smart City ในกรอบของการทำการคมนาคม หรือ Smart Mobility เป็นหลัก ซึ่งจริงๆ แล้วความสมาร์ทมันต้องครอบคลุมในทุกมิติ เพื่อช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตคนในเมือง ทำให้เมืองเกิดรายได้เพิ่มขึ้นมา
ผมจึงไปฟอร์มทีมกับคณะนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยนเรศวรและมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เพื่อคัดเลือกเมืองในภาคเหนือมาทำโมเดลสมาร์ทซิตี้ และพบว่านครสวรรค์เป็นเมืองที่มีศักยภาพอย่างมาก ทั้งทางด้านการคมนาคมขนส่ง และมีการพัฒนาเศรษฐกิจเป็นอันดับ 3 ในกลุ่มภาคเหนือ โดยเป็นรองแค่เชียงใหม่และเชียงราย นำมาสู่การได้พูดคุยกับเทศบาลนครนครสวรรค์ และทีมกฎบัตรนครสวรรค์ในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา
ส่วนบทบาทของ iDS ต่อเมืองนครสวรรค์ คือการเชื่อมบริบทในการพัฒนาเมืองของต่างประเทศมาแลกเปลี่ยนกัน ผ่านการทำเวิร์คช็อปและถ่ายทอดองค์ความรู้ ทั้งเศรษฐกิจสีเขียว ดิจิทัลโทเค็น (digital token) และกรอบการพัฒนาของเมืองต่างๆ
สำหรับนครสวรรค์เป็นเมืองที่รูปแบบนวัตกรรมเชิงนโยบาย มีภาครัฐและเอกชนที่เข้มแข็ง เครือข่ายประชาชนมีความตื่นตัว มิติความเป็นกลุ่มเครือข่ายของคนในพื้นที่ค่อนข้างสูง ช่วยเหลือเกื้อกูลกันตามแบบวัฒนธรรมดั้งเดิมของจีน ทำให้มีจุดร่วมร่วมกันในการพัฒนา แถมภาคเอกชนยังมีโรงงานน้ำตาลที่นำหลัก BCG มาใช้ พร้อมกันนั้นก็มีสถาบันการศึกษาอย่างมหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์เป็นคลังสมอง (think tank) ทั้งหมดเข้าหลักรูปแบบการทำงานร่วมกันแบบจตุรภาคี (Quadruple Helix)
นั่นทำให้เห็นเมืองมีพัฒนาการที่ดีทั้งด้าน MICE และเศรษฐกิจสีเขียว มีแผนการขับเคลื่อนสู่การเป็นศูนย์กลางด้านการบริการเพื่อสุขภาพในระดับภูมิภาค มีแผนการด้านความยั่งยืนทางอาหาร การบำบัดน้ำเสียต่างๆ ที่ท้องถิ่นบริหารจัดการเองด้วยต้นทุนที่ประหยัดกว่า
ที่สำคัญ นี่ยังเป็นการพัฒนาโดยไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง ที่ผ่านมาการทำสมาร์ทซิตี้จะยังประโยชน์แก่คนชั้นกลางหรือภาคธุรกิจเสียเป็นส่วนใหญ่ แต่นครสวรรค์ขับเคลื่อนโครงการบ้านมั่นคง จัดสรรที่อยู่อาศัยให้คนรายได้น้อย ซึ่งจุดนี้เมืองอื่นๆ ไม่ค่อยสนใจ
เอาจริงๆ การขับเคลื่อนเรื่องกฎบัตรของเมืองนครสวรรค์นี่เขาอยู่ในระดับเดียวกันกับหลายเมืองในยุโรปเลยนะครับ เพียงแค่ด้าน digital transformation ยังพัฒนาไม่เท่า แต่ conceptual framework นี่ได้แล้ว เพราะภาครัฐ เอกชน ภาควิชาการ และภาคประชาสังคมช่วยกันก่อรูปร่างขึ้นมา
จากนี้เมืองก็น่าจะมีการหนุนเสริมเรื่อง digital transformation ให้มากขึ้น พร้อมกันนั้น iDS ของเราก็ยังเชื่อมองค์ความรู้จากหน่วยงานระหว่างประเทศต่างๆ นำบทเรียนมาแลกเปลี่ยนกัน เช่นเมื่อปีที่แล้ว ที่เราชวนตัวแทนจากอินเดียมาแชร์การแก้ปัญหาฝุ่นควัน และการสนับสนุนพลังงานสะอาด หรือโมเดลของสิงคโปร์ที่ใช้ token มาแก้ปัญหาด้านสุขภาวะ กระตุ้นให้คนออกกำลังกายแลกกับ token เพื่อเป็นส่วนลดหรือสิทธิพิเศษต่างๆ ในชีวิตประจำวัน
อย่างที่บอก ผมมองว่านครสวรรค์มีต้นทุนที่พร้อม และมีกระบวนการพัฒนาเมืองที่มีทิศทางชัดเจนแล้ว สิ่งสำคัญหลังจากนี้คือการถอดบทเรียนจากเมืองอื่นๆ มาปรับใช้ให้เข้ากับบริบทของเมืองเรา รวมถึงสร้างความรับรู้ให้ภาคประชาชนในวงกว้าง ให้ทุกคนมาร่วมกำหนดทิศทางและร่วมพัฒนาเมืองแห่งนี้กันต่อไป”
ดร.ประเสริฐ พัฒนผลไพบูลย์
ผู้อำนวยการสถาบันศึกษาพัฒนาการประชาธิปไตย
(Institute of Democratization Studies: iDS)
https://www.facebook.com/IDS.inThailand/
ผศ. ดร.มณีรัตน์ วงษ์ซิ้มหัวหน้าโครงการโปรแกรมบ่มเพาะและเร่งรัดกระบวนการเพื่อมุ่งสู่เมืองน่าอยู่ที่ชาญฉลาดCIAP | นายฉัตรกุล ชื่นสุวรรณกุลที่ปรึกษาโครงการ CIAP ประธานกรรมาธิการสถาบันพัฒนาเมือง และอดีตรองนายกเทศบาลเมืองสระบุรี ในงาน CITY SOLUTION DAY : เปิดเมือง เปลี่ยนเมือง สู่อนาคตเมืองน่าอยู่27 กันยายน 2568 ณ โรงแรมเซ็นทารา แกรนด์…
การบรรยายในหัวข้อ “ภาพรวมการขับเคลื่อนงานวิจัยและนวัตกรรมเพื่อการพัฒนาเมืองน่าอยู่และการกระจายศูนย์กลางความเจริญของหน่วย บพท.” โดย รศ.ดร.ปุ่น เที่ยงบูรณธรรม รองผู้อำนวยการฝ่ายแผนและยุทธศาสตร์องค์กร หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนาระดับพื้นที่ (บพท.) ในงาน City Solution Days: เปิดเมือง เปลี่ยนเมือง สู่อนาคตเมืองน่าอยู่ วันที่…
“ในฐานะที่เป็นนายกเทศมนตรีเมืองร้อยเอ็ด และในฐานะนายกสมาคมเทศบาลนครและเมือง ซึ่งในสมาคมเรามีสมาชิกที่ประกอบไปด้วย เทศบาลนครประมาณ 35 แห่ง และ เทศบาลเมืองประมาณ 220 แห่ง ผมอยากเชิญชวนพวกเรามองเมืองของเราไปด้วยกัน โจทย์วันนี้ของประเทศไทย ถ้าให้เปรียบเทียบก็เหมือนเราเป็นคนที่มีจมูกรูเดียว พึ่งพาส่วนกลาง และเดินทางมาอย่างนี้มาโดยตลอด จนมีการกระจายอำนาจเมื่อปี 2540 แต่ก็เป็นการกระจายอํานาจค่อนข้างที่จะเป็น ลูกครึ่งลูกผสม คือมีรัฐบาลคอยกําหนดกรอบทั้งการปฏิบัติงานและงบประมาณ ท้องถิ่นก็ทำงานในระดับพื้นที่ไป จริงอยู่ว่าเรื่องนี้จะไม่ได้เป็นอุปสรรคปัญหาต่อการพัฒนาเชิงพื้นที่เท่าไหร่ โดยเฉพาะกับกลุ่มผู้บริหารท้องถิ่นที่มีความตั้งใจจริง และแสวงหาโอกาสที่อยากจะพัฒนาบ้านเกิดเมืองนอนของตัวเองอย่างตลอดเวลา วันนี้สมาคมเทศบาลนครและเมือง มีโอกาสรวมตัวกันในการที่จะแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์ แล้วหาช่องทางในการที่จะส่งเสริมต่อยอด ซึ่งในปีพ.ศ.2567 ก็เกิดความร่วมมือกับทาง บพท.…
ชวนอ่าน WeCitizens เมืองเชียงราย : เมืองนวัตกรรมการเกษตร Ebook ได้ที่ https://anyflip.com/jnmvd/iyvl/ Download PDF File : https://drive.google.com/.../1mQO8ZR9GTik02hfUPdS.../view... บอกเล่าเรื่องราวมุมมองเมืองน่าอยู่ที่ชาญฉลาด (Livable…
คนนครวัย 30 ปีขึ้นไปน่าจะคุ้นกับร้านหนังสือ “นาคร-บวรรัตน์” บนถนนราชดำเนิน ย่านท่าวัง ที่นี่คือร้านหนังสืออิสระที่เป็นพื้นที่จัดกิจกรรมอ่าน-เขียน และแสดงผลงานศิลปะ รวมถึงเป็นศูนย์รวมของนักเขียนและศิลปิน ทั้งจากกลุ่มวรรณกรรม “นาคร” เหล่านักเขียนรางวัล และศิลปินแห่งชาติที่แวะเวียนมาอยู่เสมอ จนกลายเป็นแรงขับสำคัญที่ทำให้เมืองนครมีชื่อในฐานะเมืองแห่งนักเขียนและศิลปิน อดีตร้านหนังสือแห่งนี้ตั้งอยู่ภายใน…
สมัยก่อนพ่อเป็นนายหนังตะลุงที่หวงวิชามากจนมีโอกาสเข้าเฝ้าในหลวง ร.9คำตรัสของพระองค์ท่าน เปลี่ยนความคิดพ่อไปอย่างสิ้นเชิง “สมัยก่อน นายหนังหรือผู้แสดงหลักในหนังตะลุง ส่วนใหญ่เขาจะหวงวิชามากนะครับ มันเหมือนศิลปะการแสดงที่ถ่ายทอดกันอย่างจำกัด และนายหนังแต่ละคนก็จะมีศาสตร์เฉพาะตัวในการแสดงเช่นเดียวกับคุณพ่อของผม (สุชาติ ทรัพย์สิน) แกก็เป็นคนหวงวิชามาก ๆ ใครมาขอให้สอนตอกหนังหรือเชิดหุ่นนี่ยาก กระทั่งปี 2527…