“มหาวิทยาลัยวัยที่สามคือพื้นที่ของคนสูงวัยที่หัวใจไม่แก่ตาม” “นักศึกษาในมหาวิทยาลัยวัยที่สามของเรามีอายุตั้งแต่ 55 ปีขึ้นไป อาวุโสสุดนี่ก็ 80 กว่าปี ใช่ครับ… ถ้าอธิบายด้วยภาษาง่าย ๆ ที่นี่คือโรงเรียนผู้สูงอายุทำไมจึงเรียกมหาวิทยาลัย? เพราะโรงเรียนเราเริ่มต้นดำเนินการโดยอาจารย์มหาวิทยาลัย ก็เลยเรียกชื่อนั้น แต่แตกต่างจากมหาวิทยาลัยและโรงเรียนผู้สูงอายุทั่วไปก็ตรงที่ คณะกรรมการของเราเป็นประชาชนทั่วไปในชุมชนต่าง ๆ ที่มาร่วมบริหารจัดการหลักสูตรด้วยกันมหาวิทยาลัยวัยที่สามเปิดทำการครั้งแรกในปี 2560 โดยมีกองการแพทย์ สำนักการศึกษา…
“เพราะไม่ใช่แค่คนในเมืองมีความสุข แต่อาชีพฐานรากของเมืองอย่างเกษตรกร ก็ต้องมีความสุขด้วย” “จริง ๆ ชุมชนป่างิ้ว และชุมชนฮ่องลี่ที่อยู่บริเวณหาดเชียงราย เขาริเริ่มทำเกษตรปลอดภัยมาเกือบ 20 ปีแล้ว และเทศบาลนครเชียงรายก็เล็งเห็นว่าที่นี่คือชุมชนต้นแบบสำหรับเมืองอาหารปลอดภัย จึงนำมาสู่การจัดตั้งศูนย์เรียนรู้เกษตรปลอดภัยภายใต้โครงการ ‘ปลูกเพาะรักษ์’ ขึ้นเมื่อปี 2566 และสร้างกลไกรับผลผลิตของชาวบ้านไปจัดจำหน่ายต่อไล่เรียงให้เห็นภาพ เรามีแปลงเกษตรปลอดภัย พื้นที่ราว 14 ไร่ตรงนี้เป็นพื้นที่ต้นน้ำ…
“ทุกวันนี้ป่าในเมืองใหญ่เหลือน้อยเต็มทีแล้วแต่ที่พิเศษคือที่นี่เป็นทั้งป่าชุมชนและแหล่งเรียนรู้ที่เกิดจากความร่วมแรงร่วมใจของชาวบ้าน” “ในพื้นที่ระดับเทศบาลนคร มีไม่กี่เมืองหรอกที่จะมีภูเขา ป่าชุมชน และวิถีดั้งเดิมของชาวบ้านเหลืออยู่ ชุมชนดอยสะเก็นที่ตั้งอยู่ฝั่งตะวันออกของเมืองเชียงรายคือหนึ่งในนั้นชุมชนเราอยู่ห่างจากย่านใจกลางเมืองแค่ 5 กิโลเมตร ผู้คนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรมและยังคงมีวิถีในการหาของป่า โดยมีดอยสะเก็นที่อยู่ติดกับหมู่บ้านเป็นแหล่งทรัพยากร และความที่เรามีเอกลักษณ์เช่นนี้ ทางชุมชนและเทศบาลนครเชียงรายจึงเห็นศักยภาพในการพัฒนาที่นี่ให้เป็นศูนย์การเรียนรู้แห่งใหม่ของเมืองขึ้นจุดเริ่มต้นมาจากเมื่อโรงเรียนบ้านทุ่งมน ซึ่งเป็นโรงเรียนที่ตั้งอยู่เชิงเขาในหมู่บ้านปิดตัวลงเมื่อหลายสิบปีก่อน พื้นที่โรงเรียนถูกเปลี่ยนให้เป็นสนามกีฬาของหมู่บ้าน ขณะที่อาคารเรียนก็ถูกใช้เป็นที่ประชุมเหมือนศาลาประชาคม ซึ่งเมื่อเรามีพื้นที่กลางให้ผู้คนได้พูดคุยกัน เราก็มองเห็นตรงกันกับเทศบาลฯ ว่า ป่าในชุมชนเรามันเป็นได้มากกว่าแหล่งทรัพยากร แล้วยังสามารถเป็นห้องเรียนกลางแจ้งขนาดใหญ่ที่ครอบคลุมองค์ความรู้มีหลายมิติอีกด้วยตรงนั้นเองที่องค์การความร่วมมือระหว่างประเทศญี่ปุ่น…
“เขื่อนป้องกันน้ำท่วมเป็นการรับมือที่ปลายเหตุสำคัญกว่านั้นคือวิธีบรรเทาปัญหาสิ่งแวดล้อมตั้งแต่ต้นทาง” “พูดถึงเรื่องน้ำท่วมเชียงราย จริง ๆ แล้ว เทศบาลฯ เรามีการทำโครงสร้างพื้นฐานไว้รองรับพอสมควร แต่ต้องยอมรับว่าครั้งที่ผ่านมา (ปี 2567) เป็นครั้งที่หนักที่สุดในรอบหลายสิบปี และเราไม่อาจรับมือได้ทันการหนึ่งในข้อจำกัดของเมืองคือ พื้นที่ริมแม่น้ำกกที่พาดผ่านเมืองส่วนใหญ่เป็นที่ดินเอกชน ทำให้มีการจัดการที่ยากกว่าหลาย ๆ เมือง แต่เราก็พยายามขยายศักยภาพของเขื่อนป้องกันตลิ่ง โดยยกระดับให้สูงขึ้น รวมถึงใช้ประโยชน์มันเป็นพื้นที่สาธารณะให้ผู้คนได้ผ่อนคลายขณะเดียวกัน เทศบาลฯ…
“เชียงรายเผชิญปัญหาหมอกควันจากการเผาเศษวัสดุพืชเชิงเดี่ยวมานาน เราจึงใช้สมุนไพรเป็นทางเลือกใหม่ ให้เกษตรกรค่อย ๆ เปลี่ยนผ่านสู่การปลูกพืชสมุนไพรคุณภาพสูงแทน” อาจดูเหมือนเป็นความบังเอิญ แต่ในปี 2562 ปีเดียวกับที่เทศบาลนครเชียงรายได้รับเลือกให้เป็น “เมืองแห่งการเรียนรู้” เมืองแรกของประเทศไทยในเครือข่าย UNESCO Global Network of Learning Citiesมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงก็ได้จัดตั้ง “ศูนย์นวัตกรรมสมุนไพรครบวงจร” (Medicinal Plant Innovation Center of…
พลวัตการเรียนรู้ สู่เมืองเชียงรายที่น่าอยู่ “ถามว่าเชียงรายน่าอยู่อย่างไร คำตอบมีเยอะมากครับแต่สำหรับผม เชียงรายที่น่าอยู่ คือเมืองที่เปิดโอกาสให้ทุกคนได้เรียนรู้ เติบโต และใช้ศักยภาพของตัวเองสร้างชีวิตที่ดีขึ้น” ในห้องประชุมบนชั้น 2 ของสำนักงานเทศบาลนครเชียงราย นอกจากจะเห็นโล่และเหรียญรางวัลด้านการบริหารและพัฒนาเมืองที่เทศบาลฯ แห่งนี้ได้รับมากมาย เรายังเห็นแผนภาพกรอบวิสัยทัศน์การพัฒนาเมือง พร้อมภาพถ่ายการปฏิบัติภารกิจที่หลากหลายเต็มสองข้างของผนัง กรอบวิสัยทัศน์เหล่านั้นมีชื่อระบุอย่างชัดเจน ดังนี้…เมืองน่าอยู่ เมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืน เมืองสุขภาพดี เมืองอาหารปลอดภัย…
“ทุกวันนี้ เด็กมัธยมจากโรงเรียน ท.6 ของเราสามารถเป็นทีมงานจัดการแข่งขันอีสปอร์ตของจังหวัดได้แล้วเรียกว่าไปเปิดบริษัทเองยังได้เลยค่ะ” “ครูย้ายมาเป็นผู้อำนวยการโรงเรียนเทศบาล 6 เมื่อปีที่แล้ว (2566) โดยเป็นปีแรกที่โรงเรียนมีหลักสูตรอีสปอร์ตนำร่อง เป็นที่แรกในจังหวัดนครสวรรค์หลักสูตรนี้เป็นวิชาเลือกค่ะ ไม่ได้บังคับเรียน ถ้าเด็กอยากเรียนจะต้องมีการทดสอบความพร้อม ซึ่งรวมไปถึงเรื่องวินัยและการแบ่งเวลาด้วย เราเปิดสอน 2 ชั่วโมงต่อหนึ่งสัปดาห์ มีชั้นมัธยมต้น และมัธยมปลาย เนื่องจากเพิ่งเริ่ม ตอนนี้ก็มีสอนแค่ชั้น…
“ภาครัฐอย่างเรา อาจต้องหันมาจับมือทำงานร่วมกันให้มากกว่านี้ไม่ต้องมองว่า นี่เป็นงานของเทศบาล ของ อบจ. หรือของจังหวัดแต่อยากให้มองว่างานทุกงานคือการช่วยสร้างอนาคตให้เด็กนครสวรรค์ทุกคน” “อาจเพราะคนในตลาดปากน้ำโพ นครสวรรค์ เป็นนักธุรกิจหรือเจ้าของกิจการเสียเยอะ พวกเขาจึงเคี่ยวเข็ญลูกในด้านวิชาการเสียเป็นส่วนใหญ่ เราจึงเป็นเมืองที่ขึ้นชื่อในเรื่องนี้อันดับต้น ๆ ของภูมิภาค ซึ่งจะเห็นได้ว่าเรามีเด็กนักเรียนที่สอบเข้าคณะแพทย์ศาสตร์ หรือวิศวกรรมศาสตร์ของมหาวิทยาลัยชั้นนำเต็มไปหมดอย่างไรก็ดี ในฐานะที่เราทำงานด้านสันทนาการของเทศบาล เราพบว่าจริง ๆ แล้ว กิจกรรมนอกห้องเรียนของเยาวชนในบ้านเราก็ไม่เป็นรองใคร…
"นครสวรรค์ตั้งเป้าจะเป็นสมาร์ทซิตี้ครบวงจร และเกมคือหนึ่งในเครื่องมือพัฒนาเยาวชนบ้านเรา" “ผมก็คนรุ่นนายกฯ นั่นล่ะ แก่แล้ว ไม่เข้าใจหรอกว่าเดี๋ยวนี้เด็กเขาเล่นเกมกันอย่างไร เมื่อตัวแทนจากสมาคมกีฬาจังหวัด และนักวิจัยของ บพท. มาคุย ก็ยังไม่มั่นใจอยู่เลยแต่พอได้ไปดูเขาแข่งอีสปอร์ตกันที่เซ็นทรัล นครสวรรค์ เท่านั้นล่ะ โห… ห้างแทบแตก เด็กและผู้ปกครองจากไหนไม่รู้มาเชียร์คนเล่นเกมเต็มไปหมด จัดทุกครั้ง คนก็แน่นทุกครั้งเราจึงค่อย ๆ เรียนรู้จากมันตั้งแต่นั้น…
“เด็กที่เพิ่งชนะอีสปอร์ตในระดับภูมิภาคไปคือกลุ่มเด็กหัวกะทิที่กำลังเรียนอยู่ในชั้นเรียนโอลิมปิกวิชาการของจังหวัด” “พี่มีทัศนคติที่ไม่ดีต่อเกมมาตลอด เพราะลูกติดเกมมาก (หัวเราะ) กระทั่งมาได้ทราบว่าทางเทศบาลนครนครสวรรค์ที่เราทำงานอยู่ มีนโยบายในการส่งเสริมอีสปอร์ต โดยนำร่องบรรจุในหลักสูตรวิชาเลือกของโรงเรียนในสังกัด ความที่พี่ดูแลสำนักการศึกษา (ปัจจุบันดำรงตำแหน่ง รักษาการผู้อำนวยการสำนักการศึกษา) พี่จึงต้องมาศึกษาเรื่องนี้มากขึ้นและพี่ก็เพิ่งรู้ว่าเด็ก ๆ หลายคนเขาเล่นเกมกันจริงจังเหมือนเล่นกีฬา มีการนัดซ้อมไปจนถึงการศึกษากลยุทธ์ และที่แปลกใจมาก ๆ คือ มีนักเรียนที่เรียนห้องเรียนโอลิมปิก ซึ่งถือเป็นเด็กหัวกะทิของโรงเรียนหลายคนมาก รวมทีมกันไปแข่งอีสปอร์ตระดับภูมิภาค…