“เพราะไม่ใช่แค่คนในเมืองมีความสุข
แต่อาชีพฐานรากของเมืองอย่างเกษตรกร ก็ต้องมีความสุขด้วย”
และก็มีคุณสรวงสุดา คุณาแปง เปลี่ยนเท็กซ์ตามนี้ค่ะ
สรวงสุดา คุณาแปง
“จริง ๆ ชุมชนป่างิ้ว และชุมชนฮ่องลี่ที่อยู่บริเวณหาดเชียงราย เขาริเริ่มทำเกษตรปลอดภัยมาเกือบ 20 ปีแล้ว และเทศบาลนครเชียงรายก็เล็งเห็นว่าที่นี่คือชุมชนต้นแบบสำหรับเมืองอาหารปลอดภัย จึงนำมาสู่การจัดตั้งศูนย์เรียนรู้เกษตรปลอดภัยภายใต้โครงการ ‘ปลูกเพาะรักษ์’ ขึ้นเมื่อปี 2566 และสร้างกลไกรับผลผลิตของชาวบ้านไปจัดจำหน่ายต่อ
ไล่เรียงให้เห็นภาพ เรามีแปลงเกษตรปลอดภัย พื้นที่ราว 14 ไร่ตรงนี้เป็นพื้นที่ต้นน้ำ เรามีสหกรณ์นครเชียงรายมารับซื้อจากชาวบ้านเป็นพื้นที่กลางน้ำ ส่วนพื้นที่ปลายน้ำ เราก็มีโรงเรียนในเขตเทศบาลที่รับผลผลิตไปบริโภค รวมถึงตลาดอาหารปลอดภัยอื่น ๆ ก่อนจะมีแผนขยายไปจำหน่ายให้กับร้านอาหารและโรงแรมในเมืองต่อ นี่คือกลไกหลักของเครือข่ายเมืองอาหารปลอดภัยของเทศบาลฯ
ที่นี่เราปลูกพืชผักตามฤดูกาล ฤดูหนาวก็มีกะหล่ำปลี ผักกาดขาว ก่อนหน้านี้ก็มีบรอกโคลี กะหล่ำดอก มะเขือยาว และมะเขือเปราะ พริก และอื่น ๆ ทั้งหมดปลูกในระบบเกษตรปลอดภัยที่ไม่ใช้สารกำจัดวัชพืชและสารป้องกันกำจัดแมลงและโรคพืช
การปลูกพืชไม่ซ้ำในพืชตระกูลเดิมในแปลงปลูก นอกจากทำให้เราได้พืชที่หลากหลาย ยังเป็นการควบคุมโรคพืช และแมลงศัตรูพืช
พอเรามีแผนจะยกระดับจากศูนย์เรียนรู้เกษตรปลอดภัยไปเป็นศูนย์นวัตกรรมเกษตรกรรม เราก็มาหนุนเสริมเรื่ององค์ความรู้เรื่องการจัดการศัตรูพืชอย่างยั่งยืน รวมถึงมองถึงเทคโนโลยีอย่างเครื่องให้น้ำอัตโนมัติผ่านการวัดความชื้นของดิน
ขณะเดียวกัน เทศบาลฯ ก็มีแผนขยายที่ดินอีก 12 ไร่ที่อยู่ใกล้กันเป็นแปลงเกษตรปลอดภัยเพิ่มเติม โดยพื้นที่ตรงนั้นเคยเป็นที่พักเศษกิ่งไม้และใบไม้ โดยจะนำเศษวัสดุเหล่านี้ไปเข้าเครื่องปั่นเพื่อทำปุ๋ย รวมถึงจะต่อยอดทำฟาร์มเลี้ยงไส้เดือน โดยนำผลผลิตทางการเกษตรที่ตกเกรดมาเลี้ยงไส้เดือน เพื่อจะได้ทำปุ๋ยหมักจากมูลไส้เดือน สิ่งนี้ก็ช่วยลดขยะชีวภาพไปพร้อมกัน
แม้พื้นที่เขตเทศบาลนครเชียงรายจะมีพื้นที่การเกษตรน้อย แต่ผู้คนส่วนใหญ่ในจังหวัด โดยเฉพาะ อปท. รอบข้าง ก็ล้วนเป็นเกษตรกร และนี่คือเศรษฐกิจฐานรากที่ขับเคลื่อนจังหวัดทั้งจังหวัด ดังนั้นการที่เมืองหันมาสนับสนุนเกษตรปลอดภัย มันจึงไม่ใช่แค่เรื่องผลดีต่อผู้บริโภค แต่เป็นการทำให้เกษตรกรสามารถมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ขายผลผลิตได้ราคามากขึ้น และปลอดภัยจากยาฆ่าแมลง
แล้วยังสอดรับกับวิสัยทัศน์ ‘นครแห่งความสุข’ ของเทศบาลฯ เพราะไม่ใช่แค่คนในเมืองมีความสุข แต่อาชีพฐานรากของเมืองอย่างเกษตรกร ก็ต้องมีความสุขด้วย”
#เทศบาลนครเชียงราย #มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง #หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนาพื้นที่ #บพท #โปรแกรมบ่มเพาะและเร่งรัดกระบวนการเพื่อมุ่งสู่การเป็นเมืองน่าอยู่ที่ชาญฉลาด #CIAP #wecitzens
“เมืองอาหารปลอดภัยไม่ได้ให้ประโยชน์แค่เฉพาะผู้คนในเขตเทศบาลฯแต่มันสามารถเป็นต้นแบบให้เมืองอื่น ๆ ที่อยากส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้คนได้เช่นกัน” “งานประชุมนานาชาติของสมาคมพืชสวนโลก (AIPH Spring Meeting Green City Conference 2025) ที่เชียงรายเป็นเจ้าภาพเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2568 ที่ผ่านมา เน้นย้ำถึงทิศทางการพัฒนาเมืองสีเขียว…
“ทั้งพื้นที่การเรียนรู้ นโยบายเมืองอาหารปลอดภัย และโรงเรียนสำหรับผู้สูงวัยคือสารตั้งต้นที่จะทำให้เชียงรายเป็นเมืองแห่งสุขภาพ (Wellness City)” “กล่าวอย่างรวบรัด ภารกิจของกองการแพทย์ เทศบาลนครเชียงราย คือการทำให้ประชาชนไม่เจ็บป่วย หรือถ้าป่วยแล้วก็ต้องมีกระบวนการรักษาที่เหมาะสม ครบวงจร ที่นี่เราจึงมีครบทั้งงานส่งเสริมสุขภาพ ป้องกันโรค การรักษาเมื่อเจ็บป่วย และระบบดูแลต่อเนื่องถึงบ้าน…
“การจะพัฒนาเมือง ไม่ใช่แค่เรื่องสาธารณูปโภคแต่ต้องพุ่งเป้าไปที่พัฒนาคนและไม่มีเครื่องมือไหนจะพัฒนาคนได้ดีไปกว่า การศึกษา” “แม้เทศบาลนครเชียงรายจะเป็นเมืองแห่งการเรียนรู้ของยูเนสโกแห่งแรกของไทยในปี 2562 แต่การเตรียมเมืองเพื่อบรรลุเป้าหมายที่ว่านี้ เกิดขึ้นก่อนหน้านั้นหลายสิบปี ในอดีต เชียงรายเป็นเมืองที่ห่างไกลความเจริญ ทางเทศบาลฯ เล็งเห็นว่าการจะพัฒนาเมือง ไม่สามารถทำได้แค่การทำให้เมืองมีสาธารณูปโภคครบ แต่ต้องพัฒนาผู้คนที่เป็นหัวใจสำคัญของเมือง และไม่มีเครื่องมือไหนจะพัฒนาคนได้ดีไปกว่า ‘การศึกษา’…
“ถ้าอาหารปลอดภัยเป็นทางเลือกหลักของผู้บริโภคเชียงรายจะเป็นเมืองที่น่าอยู่กว่านี้อีกเยอะ” “นอกจากบทบาทของการพัฒนาชุมชนและสังคมสงเคราะห์ กองสวัสดิการสังคม เทศบาลนครเชียงราย ยังมีกลไกในการส่งเสริมเศรษฐกิจของพี่น้อง 65 ชุมชน ภายในเขตเทศบาลฯ โดยกลไกนี้ครอบคลุมการส่งเสริมสุขภาพ และช่วยดูแลสิ่งแวดล้อมในทางอ้อมด้วยกลไกที่ว่าคือ ‘สหกรณ์นครเชียงราย’ โดยสหกรณ์ฯ นี้เริ่มต้นมาตั้งแต่ปี 2560 หลักเราคือการสนับสนุนเศรษฐกิจชุมชน…
“แม่อยากปลูกผักปลอดภัยให้ตัวเองและคนในเมืองกินไม่ใช่ปลูกผักเพื่อส่งขาย แต่คนปลูกไม่กล้ากินเอง” “บ้านป่างิ้ว ตั้งอยู่ละแวกสวนสาธารณะหาดนครเชียงราย เราและชุมชนฮ่องลี่ที่อยู่ข้างเคียงเป็นชุมชนเกษตรที่ปลูกพริก ปลูกผักไปขายตามตลาดมาแต่ไหนแต่ไร กระทั่งราวปี 2548 สำนักงานเกษตรอำเภอเมืองเชียงราย มาส่งเสริมให้ทำเกษตรปลอดภัย คนในชุมชนก็เห็นด้วย เพราะอยากทำให้สิ่งที่เราปลูกมันกินได้จริง ๆ ไม่ใช่ว่าเกษตรกรปลูกแล้วส่งขาย แต่ไม่กล้าเก็บไว้กินเองเพราะกลัวยาฆ่าแมลงที่ตัวเองใส่…
“วิวเมืองเชียงรายจากสกายวอล์กสวยมาก ๆขณะที่ผืนป่าชุมชนของที่นี่ก็มีความอุดมสมบูรณ์จนไม่น่าเชื่อว่านี่คือป่าที่อยู่ในตัวเมืองเชียงราย” “ก่อนหน้านี้เราเป็นพนักงานบริษัทเอกชนที่ต่างจังหวัด จนเทศบาลนครเชียงรายเขาเปิดสกายวอล์กที่ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนดอยสะเก็น และหาพนักงานนำชม เราก็เลยกลับมาสมัคร เพราะจะได้กลับมาอยู่บ้านด้วย ตรงนี้มีหอคอยชมวิวอยู่แล้ว แต่เทศบาลฯ อยากทำให้ที่นี่เป็นแหล่งท่องเที่ยว ก็เลยต่อขยายเป็นสกายวอล์กอย่างที่เห็น ซึ่งสุดปลายของมันยังอยู่ใกล้กับต้นยวนผึ้งเก่าแก่ที่มีผึ้งหลวงมาทำรังหลายร้อยรัง รวมถึงยังมีเส้นทางศึกษาธรรมชาติบนภูเขา ในป่าชุมชนผืนนี้ จริง…