[The Insider]สรวงสุดา คุณาแปง

“เพราะไม่ใช่แค่คนในเมืองมีความสุข
แต่อาชีพฐานรากของเมืองอย่างเกษตรกร ก็ต้องมีความสุขด้วย”

“จริง ๆ ชุมชนป่างิ้ว และชุมชนฮ่องลี่ที่อยู่บริเวณหาดเชียงราย เขาริเริ่มทำเกษตรปลอดภัยมาเกือบ 20 ปีแล้ว และเทศบาลนครเชียงรายก็เล็งเห็นว่าที่นี่คือชุมชนต้นแบบสำหรับเมืองอาหารปลอดภัย จึงนำมาสู่การจัดตั้งศูนย์เรียนรู้เกษตรปลอดภัยภายใต้โครงการ ‘ปลูกเพาะรักษ์’ ขึ้นเมื่อปี 2566 และสร้างกลไกรับผลผลิตของชาวบ้านไปจัดจำหน่ายต่อ

ไล่เรียงให้เห็นภาพ เรามีแปลงเกษตรปลอดภัย พื้นที่ราว 14 ไร่ตรงนี้เป็นพื้นที่ต้นน้ำ เรามีสหกรณ์นครเชียงรายมารับซื้อจากชาวบ้านเป็นพื้นที่กลางน้ำ ขณะที่กองการแพทย์ฯ มารับซื้อสมุนไพรจากชาวบ้านไปทำผลิตภัณฑ์สุขภาพต่าง ๆ ส่วนพื้นที่ปลายน้ำ เราก็มีโรงเรียนในเขตเทศบาลที่รับผลผลิตไปบริโภค รวมถึงตลาดอาหารปลอดภัยอื่น ๆ ก่อนจะมีแผนขยายไปจำหน่ายให้กับร้านอาหารและโรงแรมในเมืองต่อ นี่คือกลไกหลักของเครือข่ายเมืองอาหารปลอดภัยของเทศบาลฯ 

ที่นี่เราปลูกพืชผักตามฤดูกาล ฤดูหนาวก็มีกะหล่ำปลี ผักกาดขาว ก่อนหน้านี้ก็มีบรอกโคลี กะหล่ำดอก แซมด้วยมะเขือยาว และมะเขือเปราะ พริก และอื่น ๆ ทั้งหมดปลูกโดยไม่ใช้ยาฆ่าแมลง โดยจะใช้พวกจุลินทรีย์กำจัดศัตรูพืช แต่ก็ไม่ถึงกับเป็นเกษตรอินทรีย์ เพราะเรายังใช้ปุ๋ยหรือฮอร์โมนเร่งโตอยู่

การปลูกพืชหมุนเวียนนอกจากจะทำให้เราได้ผลผลิตที่หลากหลาย ยังช่วยป้องกันเชื้อโรคต่าง ๆ เพราะพอพืชมันถูกเปลี่ยน โรคก็จะปรับตัวไม่ได้ เหมือนมันไม่ดื้อยา

พอเรามีแผนจะยกระดับจากศูนย์เรียนรู้เกษตรปลอดภัยไปเป็นศูนย์นวัตกรรมเกษตรกรรม เราก็มาหนุนเสริมเรื่ององค์ความรู้เรื่องการจัดการศัตรูพืชอย่างยั่งยืน รวมถึงมองถึงเทคโนโลยีอย่างเครื่องให้น้ำอัตโนมัติผ่านการวัดความชื้นของดิน

ขณะเดียวกัน เทศบาลฯ ก็มีแผนขยายที่ดินอีก 12 ไร่ที่อยู่ใกล้กันเป็นแปลงเกษตรปลอดภัยเพิ่มเติม โดยพื้นที่ตรงนั้นเคยเป็นที่พักเศษกิ่งไม้และใบไม้ โดยจะนำเศษวัสดุเหล่านี้ไปเข้าเครื่องปั่นเพื่อทำปุ๋ย รวมถึงจะต่อยอดทำฟาร์มเลี้ยงไส้เดือน โดยนำผลผลิตทางการเกษตรที่ตกเกรดมาเลี้ยงไส้เดือน เพื่อจะได้ทำปุ๋ยหมักจากมูลไส้เดือน สิ่งนี้ก็ช่วยลดขยะชีวภาพไปพร้อมกัน

แม้พื้นที่เขตเทศบาลนครเชียงรายจะมีพื้นที่การเกษตรน้อย แต่ผู้คนส่วนใหญ่ในจังหวัด โดยเฉพาะ อปท. รอบข้าง ก็ล้วนเป็นเกษตรกร และนี่คือเศรษฐกิจฐานรากที่ขับเคลื่อนจังหวัดทั้งจังหวัด ดังนั้นการที่เมืองหันมาสนับสนุนเกษตรปลอดภัย มันจึงไม่ใช่แค่เรื่องผลดีต่อผู้บริโภค แต่เป็นการทำให้เกษตรกรสามารถมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ขายผลผลิตได้ราคามากขึ้น และปลอดภัยจากยาฆ่าแมลง

แล้วยังสอดรับกับวิสัยทัศน์ ‘นครแห่งความสุข’ ของเทศบาลฯ เพราะไม่ใช่แค่คนในเมืองมีความสุข แต่อาชีพฐานรากของเมืองอย่างเกษตรกร ก็ต้องมีความสุขด้วย”

#เทศบาลนครเชียงราย #มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง #หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนาพื้นที่ #บพท #โปรแกรมบ่มเพาะและเร่งรัดกระบวนการเพื่อมุ่งสู่การเป็นเมืองน่าอยู่ที่ชาญฉลาด #CIAP #wecitzens