ป่าชายเลนพระเจดีย์กลางน้ำ
ปอดของคนระยอง และทางเดินชมป่าชายเลนที่ยาวที่สุดในประเทศไทย

อาจเรียกได้ว่าเป็นทุกขลาภของเมืองอุตสาหกรรมอย่างระยอง เพราะแม้จะเป็นจังหวัดที่มี GDP สูงที่สุดในประเทศ หากก็ต้องแลกมาด้วยมลภาวะทางอากาศจากจำนวนโรงงานที่มีมากถึง 4,000 แห่ง (ข้อมูลจากสำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดระยอง) อย่างไรดี ปัจจัยสำคัญที่ช่วยสร้างสมดุลหนุนเสริมคุณภาพชีวิตของชาวระยอง คือการที่เมืองอยู่ติดชายทะเล และการมีป่าโกงกางพื้นที่กว่า 500 ไร่ ตั้งอยู่ใจกลางเมือง คอยซับมลภาวะ เป็น ‘ปอด’ สำคัญของคนระยอง

ไม่เพียงเท่านั้นป่าโกงกาง (หรือป่าชายเลน) ยังเป็นหนึ่งในแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติของจังหวัด ผืนป่าที่ตั้งอยู่บริเวณปากแม่น้ำระยอง ทอดยาวขนานไปกับตัวเมืองแห่งนี้ แต่เดิมเป็นป่าที่อยู่คู่วิถีชีวิตคนระยองในด้านการเป็นแหล่งทรัพยากรทางอาหารจากการจับสัตว์น้ำ ก่อนที่ชาวบ้านที่อาศัยอยู่รอบป่า ตระหนักถึงความสำคัญของการเป็นพื้นที่สีเขียวผืนใหญ่ จึงร่วมกับเทศบาล จังหวัด และบริษัทเอกชนหลายแห่ง บูรณะพื้นที่ให้กลายเป็นสวนสาธารณะใจกลางเมือง

จากสะพานไม้ที่พาผู้คนเข้าถึงความบริสุทธิ์ในผืนป่าที่ชาวบ้านสร้างขึ้นตามจุดต่างๆ เมื่อรัฐบาลประกาศนโยบาย ‘ป่ากลางเมือง’ รณรงค์ให้มีการจัดทำสวนป่าในตัวเมือง เมื่อปี 2561 สะพานตามจุดต่างๆ ก็เชื่อมเข้าหากันกลายเป็นทางเดินระยะทางถึง 7 กิโลเมตร สร้างสถิติสะพานไม้ภายในป่าโกงกางที่ยาวที่สุดในประเทศ รวมถึงการทำประตูทางเข้าเชื่อมจุดต่างๆ ของเมืองเข้าสู่ผืนป่าแห่งนี้ถึง 7 ประตู ทำให้คนระยองสามารถเดินทางมาสูดอากาศบริสุทธิ์ ชมสัตว์ป่า และความสมบูรณ์ของผืนป่าได้เพียงอึดใจ

หนึ่งในไฮไลท์สำคัญของป่าแห่งนี้ คือ ‘พระเจดีย์กลางน้ำ’ เจดีย์สีขาวทรงระฆังที่ตั้งอยู่บนเกาะกลางแม่น้ำระยองแห่งนี้ถูกสร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2416 ในสมัยพระยาศรีสมุทรโภคชัยชิตสงคราม (เกตุ ยมจินดา) เป็นเจ้าเมืองระยอง เพื่อใช้เป็นสัญลักษณ์ให้ชาวเรือหรือผู้โดยสารเรือที่เดินทางบริเวณนั้นได้ทราบว่าได้มาถึงระยองแล้ว (เนื่องจากสมัยโบราณ ระยองมีเพียงการเดินทางทางน้ำเป็นเส้นทางคมนาคมหลักเส้นทางเดียว)

สันนิษฐานกันว่าเจดีย์แห่งนี้สร้างภายใต้แนวคิดเดียวกับพระสมุทรเจดีย์ ในฐานะสัญลักษณ์ให้บรรดานักเดินเรือได้ทราบว่าใกล้ถึงกรุงเทพฯ แล้ว ทั้งนี้ ปัจจุบันบริเวณเจดีย์กลางน้ำเป็นที่ตั้งของศาลาการเรียนรู้ จุดเริ่มต้นของเส้นทางศึกษาธรรมชาติ (ศูนย์การเรียนรู้ระบบนิเวศป่าชายเลนพระเจดีย์กลางน้ำ) รวมถึงท่าเทียบเรือชมป่า

นอกจากนี้บริเวณทิศตะวันออกของพระเจดีย์กลางน้ำ ยังเป็นที่ตั้งของ ‘หอชมเมือง’ (หอชมวิวเฉลิมพระเกียรติ) ซึ่งจัดสร้างโดย IRPC เป็นจุดที่เปิดให้นักท่องเที่ยวเดินขึ้นไปชมทิวทัศน์ของปากแม่น้ำระยอง อ่าวไทย และพื้นที่บางส่วนของเมืองในมุม 360 องศา อย่างเต็มสายตา

ป่าชายเลนพระเจดีย์กลางน้ำเปิดให้เข้าชมทุกวัน 6.00 น. – 18.30 น. ไม่มีค่าเข้าชม หากขอความร่วมมือให้ผู้มาเยือนเคารพสถานที่และรักษาความสะอาดขณะเยี่ยมเยือน