งานดูแลน้อง ๆ หรือการเรียนการสอน มันทำให้ตัวเรามีคุณค่าเห็นคุณค่าในตนเอง เราก็อยากทำต่อ

ผมเป็นคนขอนแก่นครับ บ้านอยู่อำเภอน้ำคลองห่างจากตัวเมืองไป 30 – 40 กิโลเมตร  เรียนและเติบโตมาในใช้ชีวิตในเมือง ผมเริ่มมาทำงานเกี่ยวข้องกับเทศบาล น่าจะอายุประมาณ 16-17 ตอนนั้นมาเป็นแกนนำสิ่งแวดล้อม เป็นเครือข่ายเด็กกิจกรรมอยู่ในเครือข่ายของโรงเรียนเทศบาลนครขอนแก่น ยุคนั้นประเด็นยอดฮิตจะเป็นเรื่องพลังงาน เรื่องโลกร้อน ตอนนั้นขอนแก่นมีปัญหาขยะล้นเมืองอยู่ด้วย ก็ทำงานแบบนี้มาต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2542 จนมาเป็นครูประจำโรงเรียนเทศบาล คือค่อย ๆ ขยับงานขึ้นมาเรื่อย ๆ จากเป็นอาสาสมัคร ต่อด้วยเป็นลูกจ้างสำนักการศึกษาเทศบาล ไปสอบบรรจุเป็นครูผู้ช่วย ก่อนจะไปประจำที่อุดรฯ ได้ 2 ปี แล้วกลับเข้ามาช่วยทางเทศบาลนครขอนแก่นดูแลเด็กนอกระบบกับเด็กเร่ร่อน จนตอนนี้เป็นรองผอ.อยู่โรงเรียนโนนชัย

โรงเรียนโนนชัย ที่ผมสอนอยู่ในปัจจุบัน เปิดรับนักเรียนตั้งแต่ระดับอนุบาลจนถึง ม.3 ครับ เป็นโรงเรียนวิถีชุมชนเน้นพัฒนาทักษะชีวิต สอนกระบวนการคิดให้นักเรียนสามารถอยู่รอด อยู่เป็น และอยู่อย่างมีความหมายในสังคม เพราะว่าเด็กของโรงเรียนโนนชัยจะเป็นเด็กชุมชนชานเมือง และมีน้อง ๆ จากชุมชนแนวทางรถไฟมาเรียนด้วย ถือว่าเป็นน้อง ๆ ที่จะเติบโตไปทางสายอาชีพ ถือว่าเป็นเด็กกลุ่มที่ยังมีโอกาสเข้าถึงการศึกษา คือ จริงๆ ในขอนแก่นมีน้อง ๆ ที่อยู่นอกระบบการศึกษา หรือไม่ได้เรียนหนังสืออีกมากครับ ผมเคยร่วมงานกับทีมงานไร้พรมแดน พบว่ามีเด็กและเยาวชน หรือวัยรุ่นที่ไม่ได้รับการศึกษาอยู่ราว ๆ 10 – 15 คน คิดง่าย ๆ ว่าลองคูณด้วย 95 ชุมชนในเขตเทศบาลเข้าไป ผมคิดว่าตัวเลขถ้ารวมประชากรแฝงอยู่ด้วยน่าจะมีถึงสองสามพันคนนะครับ  แล้วเขามีการรวมตัวกับเป็นแก๊งด้วย ธรรมชาติของเด็กกลุ่มนี้คือชอบเล่นชอบเที่ยว โดยเฉพาะเที่ยวกลางคืน ติดเพื่อน ข้องเกี่ยวกับยาเสพติด อบายมุขทุกรูปแบบ และตามมาด้วยปัญหาอาชญากรรม ลักเล็กขโมยน้อย คดีค้ายาเสพติด ฯลฯ ที่ผ่านมาทางเทศบาลนครขอนแก่นก็ไม่ได้นิ่งนอนใจ ยังจำได้ว่าราวปี 2554 ตอนนั้นผมเป็นลูกจ้างชั่วคราวสำนักการศึกษา ได้รับมอบหมายให้ดูแลน้อง ๆ กลุ่มนี้ จึงได้เข้าไปคลุกคลี และเข้าใจปัญหาของพวกเขาจริง ๆ  น้อง ๆ จะเรียกผมว่า ‘ครูมาหา’ ไม่ใช่มหาแบบคนที่บวชพระแล้วนะครับ หมายถึง ครูมาหาแล้ว อะไรทำนองนั้น ตอนนั้นคือเราลงไปเดินชุมชน ทำความรู้จักน้อง ๆ ชวนเขามาทำกิจกรรมสร้างสรรค์ ทำกิจกรรมสาธารณะประโยชน์ จนไปถึงเข้าไปคุยกับหัวหน้าแก๊ง แก๊งใหญ่สุดตอนนั้นคือแก๊งมังกรดำ ผมก็มีโอกาสได้คุย ก็พยายามสร้างความเข้าใจชวนน้อง ๆ มาร่วมฟื้นฟูเยียวยา หาโอกาสอบรมพัฒนาอาชีพ ส่งเสริมให้ไปเรียนหนังสือ จนเด็กกลุ่มนี้สามารถที่จะมีคุณภาพที่ดีขึ้นสลายแก๊งสลายกลุ่ม หันมาทำงานทำการ ทำกิจกรรมเพื่อสังคม

งานดูแลเด็กนอกระบบ เด็กชายขอบ ผมคลุกคลีมาได้พักใหญ่ และเมื่อปี 2564 ก็ได้ช่วยกันกับเครือข่ายจัดงาน 10 ปีเด็กชายขอบ เราสรุปข้อค้นพบเป็นนวัตกรรมที่เรียกว่านวัตกรรม 5C กลวิธีในการเข้าไปนั่งในใจเด็กชายขอบกับกระบวนการเรียนรู้นอกกรอบ 5C ประกอบด้วย คือ C1 คือ Compassion  คือการใช้ความเห็นอกเห็นใจ พยายามเข้าใจกลุ่มเป้าหมายและคนทำงาน C2 ก็คือ Connect อันนี้สำคัญที่สุด คือต้องเข้าถึงกลุ่มเป้าหมาย การเริ่มพูดคุยเริ่มสื่อสารกันสำคัญมาก C3 Control ดูแลและช่วยนำพาให้เด็กไปในทางที่ดี ต้องสร้างสัมพันธ์ให้เด็กยอมรับ C4 Continue ความต่อเนื่องที่ต้องทำให้เกิดขึ้นผ่านกิจกรรม ผ่านความสัมพันธ์ นำพาเด็กกลุ่มนี้ให้เขาออกมาทำงาน ออกมาเรียน พาไปสู่การประสบผลสำเร็จเป็น C5 คือ Complete

ส่วนตัวผมจึงมองว่าการเรียนการสอนในระบบหรือจะนอกระบบ สุดท้ายต้องมาตอบโจทย์เรื่องการได้ทำสิ่งดี ทำให้ตัวเรามีความสุข ที่ได้ทำงานดูแลน้อง ๆ หรือการเรียนการสอน มันทำให้ตัวเรามีคุณค่าเห็นคุณค่าในตนเอง แล้วเราจะอยากทำต่อเนื่อง อย่างผมก็ลากยาวกันมาจนมาเป็นครูจนมาเป็นผู้บริหาร ก็ยังไม่ทิ้งเรื่องนี้ยังนำพาทีมงาน ทำงานกันต่อ เพราะคิดว่ามันเป็นสิ่งที่ดีและมีประโยชน์ครับ”

อังคาร ชัยสุวรรณ (ครูมาหา)
รองผู้อำนวยการโรงเรียนโนนชัย อ.เมืองขอนแก่น

กองบรรณาธิการ

Recent Posts

[The Citizens] เจริญศรี หวังอนุตตร

"ความน่าอยู่ของนนทบุรีคือความเป็นเมืองใหญ่ที่ใกล้กรุงเทพฯแต่ยังคงแฝงไว้ด้วยบรรยากาศแบบชนบทที่เรียบง่ายป้าก็หวังว่าเราจะสามารถรักษาเสน่ห์นี้ไว้ได้ต่อไป" “ชุมชนวัดลานนาบุญ ตั้งอยู่ในตำบลตลาดขวัญ เขตเทศบาลนครนนทบุรี เป็นชุมชนชาวสวนดั้งเดิม โดยมีลำคลองสายสำคัญสองสายไหลผ่าน ได้แก่ คลองบางตะนาวศรี ซึ่งเป็นคลองสายใหญ่ที่ไหลออกสู่แม่น้ำเจ้าพระยา และคลองบางขวาง ซึ่งเป็นคลองสายเล็กตัดผ่านกลางซอย ชาวบ้านในชุมชนแทบทุกหลังคาเรือนจะมีคลองสองสายนี้ไหลผ่านใกล้บ้าน จึงเป็นชุมชนใกล้เมืองที่ยังคงรักษาวิถีชีวิตดั้งเดิมและความเป็นธรรมชาติไว้ได้เมื่อก่อนชาวบ้านนิยมปลูกทุเรียนกันมาก แต่ช่วงหนึ่งความนิยมซบเซาลง จึงหันไปปลูกผลไม้อื่น…

1 day ago

[The Insider] ดนิตา พรเจริญภรณ์

“เราเป็นพยาบาลวิชาชีพชำนาญการที่คลินิกชะลอไตเสื่อม (CKD Clinic) ในศูนย์บริการสาธารณสุขที่ 6 สนามบินน้ำ ของเทศบาลนครนนทบุรี โรคไตเป็นหนึ่งในกลุ่มโรค NCDs (โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง) อยู่แล้ว พอถึงเดือนมีนาคม 2567 กองการแพทย์มีเป้าหมายขับเคลื่อนเวชศาสตร์วิถีชีวิต หรือ…

1 day ago

[The Citizens]<br />ลำยวง พรหมจันทร์

“พื้นเพดั้งเดิมของป้าเป็นคนสมุทรสงคราม แต่ไปทำงานที่มูลนิธิแพทย์อาสาสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี (พอ.สว.) ในกรุงเทพฯ แต่เลือกซื้อบ้านที่นนทบุรี เพราะเมื่อก่อนราคายังไม่สูงมาก เงียบสงบ และก็ใกล้กรุงเทพฯ เดินทางสะดวก ป้าย้ายมาอยู่ที่ชุมชนหมู่ 3 โซน 2 นี้ตั้งแต่ปี 2535…

1 day ago

[The Citizens]<br />ยุทธพงษ์ คำพีรพงศ์<br />กราฟิกดิไซเนอร์ และอาสาสมัครชุมชนวัดทางหลวง

ผมเป็นฟรีแลนซ์กราฟิกดิไซเนอร์ และขายของออนไลน์ควบคู่ไปด้วย บ้านผมอยู่ในชุมชนวัดทางหลวง บางเขน ความที่โตมากับชุมชนนี้ ก็เลยมีความผูกพัน พอเห็นว่าอาสาสมัครชุมชนไม่ค่อยมีคนรุ่นใหม่มาทำเท่าไหร่ ทั้งที่มันเป็นงานที่ต้องใช้แรงพอสมควร ผมก็เลยอาสามาช่วยทำ ชุมชนเราตั้งอยู่ชายขอบของเขตเทศบาลนครนนทบุรี ติดกับเขตบางซื่อของกรุงเทพฯ ตรงนั้นมีรถไฟฟ้าสายสีม่วงผ่าน แต่สถานีไม่ได้ตั้งอยู่ในชุมชนเรา ถ้าจะขึ้นรถไฟฟ้า ต้องเดินข้ามคลองไปที่เขตบางซื่อ ตรงนี้จึงเห็นความต่างชัดเจน…

2 days ago

[The Citizens]<br />สรวิทย์ ฤกษ์จิรัฐติกาล<br />ประธานชุมชนหมู่ 2 บางเขนและอดีตประธานสภาเทศบาลนครนนทบุรี

“พื้นเพเดิมผมเป็นคนบางพลัด กรุงเทพฯ อยากเริ่มต้นธุรกิจของตัวเอง เลยย้ายมาอยู่เมืองนนท์ตอนปี 2527 ที่เลือกย้ายมา ส่วนหนึ่งเพราะที่ดินยังไม่แพง และเห็นโอกาสว่าอีกหน่อยกรุงเทพฯ จะแน่น คนจะกระจายไปอยู่รอบ ๆ ปริมณฑลมากขึ้น สมัยนั้นแถวพงษ์เพชรยังเงียบ มีแต่ทุ่งนา ถนนหนทางยังไม่ดี…

2 days ago

WeCitizens : เมืองลำพูนน่าอยู่ที่ชาญฉลาด

อ่าน WeCitizens เมืองลำพูนน่าอยู่ที่ชาญฉลาด  Ebook  ได้ที่ https://anyflip.com/jnmvd/zria/ Download PDF File : https://drive.google.com/file/d/1AYfWcfKM_74hNno34iusi8NVbpt7WWQQ/view?usp=share_link บอกเล่าเรื่องราวมุมมองคนเมืองลำพูน โดย นายกฯ ประภัสร์ ภู่เจริญ นายกเทศมนตรีเมืองลำพูน (ดำรงตำแหน่ง มีนาคม 2564 – มีนาคม 2568) และคณะทำงานเจ้าหน้าที่เทศบาลเมืองลำพูนและหัวหน้าโครงการวิจัยลำพูนเมืองน่าอยู่อย่างชาญฉลาด ดร.สุดารัตน์…

3 days ago