“จริงอยู่ระยองเป็นเมืองอุตสาหกรรม หลายคนอาจมองว่าการทำงานเชิงศิลปะไม่น่าจะอยู่รอดได้ แต่อย่าลืมว่าเมืองแห่งนี้ก็มีผู้คนที่มีความหลากหลายมากพอที่จะทำให้ศิลปะเบ่งบาน เพียงแต่ผู้คนยังไม่รู้จะเข้าถึงอย่างไร”

“ราว 5 ปีที่แล้ว บริษัทด้านการเงินที่เราทำอยู่ที่ระยองถูกยุบรวมเข้ากับสำนักงานใหญ่ที่ชลบุรี เขาก็ให้พี่ย้ายไปทำงานที่นั่น แต่ความที่เราปลูกบ้านอยู่ระยอง และเป็นคนที่นี่ไปแล้ว ก็ไม่อยากย้ายไปไหน จึงตัดสินใจลาออกมา

ตอนออกมาใหม่ๆ ก็เคว้งนะ เพราะเราทำงานประจำมาทั้งชีวิต แต่ในอีกทาง เราก็อยากทำธุรกิจส่วนตัวด้วย ก็เริ่มจากทำวุ้นมะพร้าวส่งขาย พออยู่ได้ จนกระทั่งช่วงโควิด เราขายของสด พอมีสถานการณ์ที่การค้าขายแบบเดิมทำได้ยาก มันจึงไม่ตอบโจทย์ คิดอยู่พักหนึ่งเหมือนกันว่าเราจะทำอะไรต่อดี

รู้มาตลอดว่าตัวเองชอบงานศิลปะ แต่ความที่เราอยู่ระยอง ก็ไม่รู้ว่าจะเอาความชอบนี้ไปทำอะไร หรือจะไปหาความรู้เพิ่มเติมได้จากที่ไหน จนกระทั่งที่ Conversation (ร้านศรีประดิษฐ์เดิม) ในย่านยมจินดา เขาจัดเวิร์คช็อปด้านการทำงานผ้ามัดย้อม เราก็เลยไปเรียน และพบว่าใช่เลย เป็นงานที่สนุก ได้ทดลอง และมันไม่มีถูกผิด บางทีผิดของเราก็อาจสวยของคนอื่นก็ได้ หรือผิดของคนอื่นก็อาจจะสวยของเรา

พอจบเวิร์คช็อป พี่ก็เลยไปศึกษาเพิ่มเติม ซื้อหนังสือมาอ่านและดูยูทูปเรียนรู้ต่อด้วยตัวเองช่วงโควิด จนได้เทคนิคการย้อมผ้าบาติกมา แล้วเริ่มเปิดขายผ่านโซเชียลมีเดียก่อน ก็ขายเพื่อนๆ และคนรู้จัก ผ่านเพจ ARISA ผ้ามัดย้อม (www.facebook.com/HandmadeDesignbyArisara) ก็อาศัยการบอกต่อจนขยายกลุ่มลูกค้าเรื่อยๆ จนพอโควิดเริ่มซา พอดีกับรุ่นน้องที่รู้จักกันเขาเปิดร้านขายงานศิลปะของศิลปินและนักออกแบบระยอง เขาก็ชวนเรามาขายด้วย

Rayong Gallery คือชื่อของร้านที่ว่า เรารวมตัวกันทั้งหมด 7 คน ขายงานที่พวกเราทำกันเอง เช่น ผ้ามัดย้อมของพี่ งานดีไซน์จากไม้และป้าย งานจิตรกรรมทิวทัศน์เมืองระยอง เครื่องหนัง งานดีไซน์จากวัตถุดิบที่หาได้จากชายหาด เป็นต้น เราหารค่าเช่ากันเปิดขายทุกวัน วันเสาร์ที่นักท่องเที่ยวมาเดินถนนยมจินดาเยอะๆ เราก็ทำ Little Art Market ยกของไปขายหน้าร้าน วันศุกร์-อาทิตย์ต้นเดือน ก็แบ่งทีมกันเอาของไปวางขายที่ตลาดนัดบ้านค่าย หรือถ้าระยองมีอีเวนท์ด้านศิลปวัฒนธรรม เราก็ไปเปิดบูธ บางครั้งก็จัดเวิร์คช็อปที่ร้านบ้าง

อย่างไรก็ตาม โฟกัสหลักของเราก็ยังอยู่ที่ถนนยมจินดา เราคิดว่าย่านเมืองเก่านี้เป็นย่านที่มีศักยภาพ และอยากให้มีร้านค้าที่เอางานศิลปะและการออกแบบมาขายอีกเยอะๆ เพราะตอนนี้ยมจินดาก็เริ่มติดตลาด มีนักท่องเที่ยวมาเดินเล่น ถ่ายรูป หาของอร่อยๆ กิน รวมถึงซื้อของที่ระลึกกลับไป เพียงแต่ผู้ประกอบการในย่านเรายังรวมกันได้ไม่มาก

ส่วนแบรนด์พี่ พี่ก็อยากขยายไลน์การผลิตให้ได้มากกว่านี้นะ เพียงแต่เราผลิตงานคนเดียวทุกกระบวนการ ซึ่งก็พยายามเผยแพร่องค์ความรู้ให้คนอื่นๆ อยู่ อย่างเคยตั้งกลุ่มทำผ้ามัดย้อมในหมู่บ้าน ชวนแม่บ้านมารวมตัวกัน เราก็สอนให้เขาทำทุกกระบวนการโดยไม่กั๊กเลย เขาทำเสร็จ เราก็รับซื้อเขาเพื่อเอาไปขาย แต่ความที่แม่บ้านแต่ละคนเขาไม่ได้มีแพสชั่นกับมัน แล้วก็มีรายได้ดีอยู่แล้ว กลุ่มนี้เลยเติบโตไม่ได้เท่าที่ควร

พี่ว่างานผ้ามัดย้อมมันต้องอาศัยความอดทน และความรักในการทำจริงๆ ซึ่งก็เหมือนกับงานอื่นๆ ที่ขายใน Rayong Gallery เพราะสินค้าทุกชิ้นเป็นงานทำมือ ทำออกมาชิ้นเดียวอันเดียวแทบไม่มีการผลิตซ้ำ ตรงนี้จึงต้องอาศัยคนที่ใจรักจริงๆ และยิ่งถ้ามองเรื่องผลกำไรแล้วล่ะก็ อาจไม่ฟู่ฟ่าด้วย บางคนลองมาทำกับเรา เขาอาจเห็นว่ากระบวนการมันซับซ้อนไป ไม่คุ้ม แต่นั่นแหละ เราชอบงานนี้ คนอื่นอาจมองว่าได้กำไรไม่คุ้ม แต่เราชอบน่ะ เราก็ทำไป

พี่ว่างานพวกนี้มันมีช่องทางขายได้อีกเยอะ อย่างเมื่อก่อนเราขาย Shopee หรือ Lazada ก็มีคนซื้อ เอาไปขายกับต่างประเทศใน Etsy ยังได้ เพียงแต่ความที่เราทำคนเดียว ก็เลยทำส่งไม่ไหว จึงเบรกไว้ก่อน  

จริงอยู่ระยองเป็นเมืองอุตสาหกรรม หลายคนอาจมองว่าการทำงานเชิงศิลปะไม่น่าจะอยู่รอดได้ แต่ก็อย่าลืมว่าเดี๋ยวนี้เทคโนโลยีมันไปไกล เราขายให้ใครที่ไหนก็ได้บนโลก และในทางกลับกัน จริงๆ แล้วระยองก็มีศิลปวัฒนธรรมเฉพาะตัวนะ มีคนระยองไม่น้อยสนใจศิลปะ แต่อาจเป็นเหมือนพี่เมื่อก่อนที่ไม่รู้จะเริ่มยังไง ไม่รู้จะเข้าถึง หรือหาความรู้ได้จากที่ไหนในเมืองนี้ ถ้าถามว่าอยากเห็นอะไรในระยอง ก็น่าจะเป็นการมีพื้นที่แบบนี้ให้คนที่สนใจเพิ่มมากขึ้น”

อริสรา ฉวนฉิม
ศิลปินผ้ามัดย้อม เจ้าของแบรนด์ ARISA ผ้ามัดย้อม
www.facebook.com/HandmadeDesignbyArisara
https://www.facebook.com/people/RayongGallery/100071640183414/