นอกจากบทบาทด้านประวัติศาสตร์และการท่องเที่ยว สถานีรถไฟลำปางยังเชื่อมโยงกับเมืองในด้านสังคมด้วย

“สถานีรถไฟลำปางสร้างแล้วเสร็จเมื่อปี พ.ศ. 2458 เป็นหนึ่งในสัญลักษณ์แห่งความรุ่งเรืองของเมืองในอดีต เพราะในยุคสมัยนั้นลำปางมีธนาคารแห่งชาติ มีสถานีโทรทัศน์ช่อง 8 ธุรกิจอะไรต่างๆ ก็มาเปิดกันที่นี่ โดยมีสถานีรถไฟแห่งนี้เหมือนเป็นประตูเชื่อม เพราะนอกจากการขนส่งผู้โดยสารจากกรุงเทพฯ หรือจังหวัดอื่นๆ รถไฟยังใช้ขนสินค้า ข้าวของเครื่องใช้ พืชผักผลไม้ ยาสูบ ไปจนถึงเหรียญกษาปณ์หรือธนบัตรจากกรุงเทพฯ ส่งมายังธนาคารแห่งชาติที่อยู่ใกล้ๆ ทหารก็ใช้รถไฟขนยุทโธปกรณ์ กระทั่งรถถังก็ยังเคยขึ้นรถไฟมาแล้ว

นอกจากในเชิงประวัติศาสตร์ ความที่สถานีรถไฟมันถูกสร้างพร้อมกับราง และรอดพ้นจากสงครามโลกมาได้ อาคารสถานีรถไฟแห่งนี้จึงกลายเป็นมรดกชิ้นสำคัญของเมือง คือถ้าดูสถานีรถไฟประจำจังหวัดอื่นๆ ส่วนใหญ่จะมีหน้าที่เป็นแค่สถานีที่ให้ผู้โดยสารมาขึ้นรถเท่านั้น แต่กับที่ลำปาง ที่นี่รวมเข้ากับแลนด์มาร์คของเมือง กลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่คนจะแวะมาถ่ายรูปด้วยตัวของมันเองด้วย

ผมประจำการที่สถานีรถไฟลำปางมาได้ 10 ปีแล้ว ก็ดูแลภาพรวมของสถานี ทั้งรอบการเดินรถไฟ สิ่งอำนวยความสะดวก ความสวยงาม ความสะอาด และการจัดการเอกสาร หลายคนอาจไม่รู้ที่การรถไฟส่วนกลางเขาจะมีการประกวดสถานีรถไฟดีเด่น โดยจะมีกรรมการมาตรวจสอบสิ่งเหล่านี้เพื่อประเมินและแข่งขันกันในระดับต่างๆ อย่างสถานีลำปางจะเป็นสถานีชั้น 1 ร่วมกับสถานีลำพูน สถานีเด่นชัย หรือเชียงใหม่ ผมก็พยายามจะทำให้สถานีเราได้คะแนนอันดับต้นๆ ตลอด เพราะต้นทุนของเราสวยอยู่แล้ว

ในส่วนของภาพรวม นอกจากการรถไฟจะมีการเปลี่ยนรถไฟขบวนใหม่มาใช้ โดยพยายามเปลี่ยนใหม่ทั้งหมดให้ได้ในระยะเวลาอันใกล้ ลำปางเราเองก็มีการปรับปรุงภูมิทัศน์ของสะพานดำ (สะพานรถไฟที่พาดเชื่อมจากสถานีลำปางไปยังสถานีบ่อแฮ้ว – ผู้เรียบเรียง) ซึ่งตอนนี้กำลังเข้าสู่เฟสที่ 2 สะพานดำแห่งนี้ก็เป็นอีกหนึ่งแลนด์มาร์คทางประวัติศาสตร์สำคัญของเมือง โดยสร้างขึ้นตั้งแต่สมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 และก็รอดพ้นจากสงครามมาได้พร้อมกับอาคารสถานี

นอกจากบทบาทด้านประวัติศาสตร์และการท่องเที่ยว ด้วยทำเลที่เป็นหนึ่งในศูนย์กลางของเมือง สถานีรถไฟลำปางยังเชื่อมโยงกับเมืองในด้านสังคมด้วย อย่างลานด้านหน้าสถานียังใช้จัดกิจกรรมอีกหลากหลายทั้งงานรถไฟและรถม้าลำปางที่เชื่อมโยงกับสถานีรถไฟโดยตรง งานแห่พระในช่วงสงกรานต์ ไปจนถึงงานกีฬาสีของโรงเรียน ก็จะใช้ที่นี่ตั้งขบวนพาเหรดเพื่อเดินไปยังหอนาฬิกา ในฐานะนายสถานี ผมก็เลยพยายามปรับปรุงภูมิทัศน์ให้เป็นหน้าเป็นตาของเมืองอยู่เสมอ

และเพราะเรารู้ว่าพื้นที่เรามีความสำคัญขนาดนี้ สิ่งที่ผมอยากฝาก คือให้คนลำปางเรียนรู้ประวัติศาสตร์ของเมืองให้มากกว่านี้ครับ คุณลองไปถามนักท่องเที่ยวต่างชาติที่มาลำปาง นี่เขารู้หมดเลยนะว่าอาคารสถานีรถไฟสำคัญยังไง รถม้าเริ่มมาตอนไหน กำแพงเมืองประตูม้า หออะม็อก หรือวัดต่างๆ เขาศึกษามาก่อนเลยอยากมาดูของจริง แต่ถ้าถามคนท้องถิ่น เด็กรุ่นใหม่กลับรู้เรื่องพวกนี้น้อยมากเลย ทั้งที่เห็นอยู่ทุกวัน จึงคิดว่าน่าเสียดาย ถ้าพวกเขาไม่สนใจเรื่องนี้”

คะนอง ฤทธิ์มหันต์
นายสถานีรถไฟลำปาง