“ปีที่แล้ว ทางโครงการเมืองแห่งการเรียนรู้ของมหาวิทยาลัยศิลปากรประกาศรับสมัครนักเรียนในราชบุรีให้มาประกวดการออกแบบเส้นทางการท่องเที่ยวของเมือง หนูกับเพื่อนอีก 4 คนก็รวมกลุ่มไปสมัคร ตั้งชื่อทีมว่า จาร์ ดรีมเมอร์ (Jar Dreamer) โดยนำโอ่ง (jar) ที่เป็นสัญลักษณ์ของเมืองมาตั้ง ประมาณว่าเป็นทีมนักฝันที่อยากเห็นเมืองราชบุรีเติบโตไปในแบบที่เราเป็น
ราชบุรีเป็นเมืองที่มีพื้นที่ทางประวัติศาสตร์เยอะมาก ย้อนไปตั้งแต่ยุคสมัยก่อนประวัติศาสตร์มาจนถึงปัจจุบัน ทั้งยังมีโบราณสถานสวยงามที่หลงเหลือมาถึงทุกวันนี้ไม่น้อย โดยเฉพาะวัดมหาธาตุที่หนูชอบ วัดแห่งนี้เป็นวัดเก่าที่มีศิลปะจากยุคสมัยต่างๆ ของบ้านเราซ้อนทับกันอยู่ เวลาเข้าไปในบริเวณวัด เหมือนเราได้ย้อนเวลากลับไปในอดีตจริงๆ ซึ่งจุดเด่นทางประวัติศาสตร์เหล่านี้ คนส่วนใหญ่ แม้กระทั่งคนราชบุรีเองบางส่วนก็อาจยังไม่รู้เรื่องนี้ หนูก็เลยอยากจะสื่อสารออกไปในวงกว้าง
หลังจากเข้าอบรมและเรียนรู้เรื่องเมืองราชบุรีกับทีมของมหาวิทยาลัยศิลปากร ทีมของเราจึงคิดว่าน่าจะหาวิธีเชื่อมต่อสถานที่ที่สำคัญทางประวัติศาสตร์เข้าด้วยกัน จึงเกิดเป็นเส้นทางการท่องเที่ยวชมพื้นที่ประวัติศาสตร์ แต่จะให้นั่งรถไปชม ก็ไม่น่าสนใจ จึงคิดถึงการล่องเรือในแม่น้ำแม่กลองไปชมจุดต่างๆ เพราะวัดสวยๆ หลายวัดก็ล้วนตั้งอยู่ริมแม่น้ำสายนี้ ขณะเดียวกันชุมชนตลาดเก่าซึ่งเป็นชุมชนคนจีนดั้งเดิมก็ตังอยู่ริมแม่น้ำ เส้นทางล่องเรือนี้จึงได้ทั้งโบราณสถานและชุมชนที่มีวิถีร่วมสมัยไปพร้อมกัน
ขณะเดียวกัน แม้เมืองเรามีประวัติศาสตร์ที่เล่าได้ไม่หมด แต่พอไปตามสถานที่นั้นจริงๆ กลับมีเครื่องมือในการสื่อสารความหมายน้อย ก็เลยคิดเสริมเข้าไปว่าแต่ละแห่งควรมีนิทรรศการเล็กๆ จัดแสดงข้อมูลที่เชื่อมโยงกับวิถีปัจจุบัน นำศิลปะใหม่ๆ มาปรับใช้เป็นแลนด์มาร์คให้คนมาถ่ายรูป คือมาถ่ายรูปและมาเรียนรู้ไปพร้อมกัน อย่างไปวัด เราก็ไม่ใช่แค่ไปทำบุญไหว้พระอย่างเดียว แต่ยังได้เรียนรู้ถึงความสำคัญของวัดนั้นๆ หรือศิลปะที่อยู่ในวัดต่างๆ มีความหมายอย่างไร เป็นต้น
ปีนี้หนูอยู่ มอหกแล้วค่ะ เป็นรุ่นพี่ในชมรมโบราณคดีของโรงเรียนเบญจมราชูทิศด้วย ทีมจาร์ดรีมเมอร์ทั้งหมดก็เป็นเพื่อนร่วมชมรมเดียวกัน เรามีความคล้ายกันตรงที่เราเติบโตมาในเมืองที่หล่อหลอมให้เราสนใจเรื่องเก่าๆ ในอดีตเหมือนกัน ขณะเดียวกัน ชมรมโบราณคดีก็ทำให้เราได้เรียนรู้เรื่องในอดีตของเมืองเราอย่างเป็นระบบ
อย่างไรก็ตาม แม้จะมีความฝันอยากเป็นนักโบราณคดี ความที่การเรียนโบราณคดีในระดับอุดมศึกษายังไม่มีช่องทางมากมายนัก หนูจึงตัดสินใจเลือกสอบเข้าเอกภาษาอังกฤษในระดับมหาวิทยาลัยแทน ส่วนโบราณคดีก็อยู่ในความสนใจส่วนตัวต่อไป
ถามว่าฝันอยากเห็นอะไรในบ้านเรา? คือนอกจากอยากเห็นราชบุรีเจริญแล้ว ก็อยากให้ประเทศเรามีพื้นที่ให้อาชีพที่หลากหลายและมีความมั่นคงกว่านี้ เพราะความฝันของคนรุ่นใหม่หลายคนหลากหลายมาก แต่โลกของความเป็นจริงอาจยังไม่ตอบโจทย์ความฝันของพวกเราเท่าที่ควร”
ธนพร พยัฆศิริ
นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 และสมาชิกชมรมโบราณคดี
โรงเรียนเบญจมราชูทิศ ราชบุรี
พลังคน พลังโคมลำพูน: เมืองเล็ก ๆ ที่เปี่ยมไปด้วยพลังสร้างสรรค์ แม้ ดร.สุดารัตน์ อุทธารัตน์ เป็นคนเชียงใหม่ เธอก็หาใช่เป็นคนอื่นคนไกลสำหรับชาวลำพูนเพราะก่อนจะเข้ามาขับเคลื่อนงานวิจัยเมืองน่าอยู่ที่ชาญฉลาดกับเทศบาลเมืองลำพูน เธอได้ทำวิจัยเกี่ยวกับเมืองแห่งนี้มาหลายครั้ง โดยเฉพาะโครงการขับเคลื่อนเยาวชนเพื่อเตรียมพร้อมสู่การเป็นพลเมืองของเมืองแห่งการเรียนรู้ของ UNESCO ในปี 2566-2567 - นั่นล่ะ…
“เป็นสิ่งวิเศษที่สุด ที่ผ้าไหมของจังหวัดลำพูนได้ปรากฏต่อสายตาผู้คนทั้งในและต่างประเทศ ทั้งเมื่อครั้งสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงให้การส่งเสริม และทรงฉลองพระองค์ด้วยผ้าไหมยกดอกลำพูนในพระราชพิธีสำคัญต่าง ๆ และกระทั่งในปัจจุบัน สมเด็จพระนางเจ้าสุทิดา พัชรสุธาพิมลลักษณ พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 10 ก็ทรงส่งเสริมผ้าไหมไทย และฉลองพระองค์ด้วยผ้าไหมยกดอกลำพูนในพระราชพิธีสำคัญเช่นกัน ดิฉันเป็นคนลำพูน มีความภูมิใจในงานหัตถศิลป์การทอผ้าไหมยกดอกนี้มาก ๆ และตั้งใจจะรักษามรดกทางวัฒนธรรม ทำหน้าที่ส่งต่อถึงคนรุ่นต่อไป…
“ความที่โตมาในลำพูน เราตระหนักดีว่าเมืองเรามีต้นทุนทางวัฒนธรรมที่สูงมาก ทั้งยังมีบรรยากาศที่น่าอยู่ อย่างไรก็ดี อาจเพราะเป็นเมืองขนาดเล็ก ลำพูนมักถูกมองข้ามจากแผนการพัฒนาของประเทศ เป็นเหมือนเมืองที่มีศักยภาพ แต่ยังไม่ถูกปลุกให้ตื่นความที่เราเคยทำงานที่ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ (ปัจจุบันคือสำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (องค์การมหาชน) หรือ CEA - ผู้เรียบเรียง) ได้เห็นตัวอย่างความสำเร็จของกระบวนการพัฒนาย่านด้วยกรอบพื้นที่สร้างสรรค์ในหลายพื้นที่…
“ผมเป็นคนลำพูน และชอบทำกิจกรรมนอกห้องเรียนมาตั้งแต่เด็ก ปัจจุบันเป็นประธานสภาเด็กและเยาวชนจังหวัดลำพูน ควบคู่ไปกับกำลังศึกษาคณะรัฐศาสตร์ ชั้นปีที่ 4 มหาวิทยาลัยเชียงใหม่จากประสบการณ์การทำงานในสภาฯ ทำให้ผมเห็นว่า เยาวชนลำพูนมีศักยภาพที่หลากหลาย แต่สิ่งที่ขาดไปคือเวทีที่เปิดโอกาสให้พวกเขาได้แสดงความสามารถและพัฒนาตัวเองอย่างต่อเนื่อง นอกเหนือจากการสนับสนุนจากโรงเรียนหรือโครงการของภาคเอกชน ปี 2567 พี่อร (ดร.สุดารัตน์ อุทธารัตน์…
“อาคารหลังนี้แต่ก่อนเป็นที่ประทับของเจ้าราชสัมพันธวงษ์ลำพูน (พุทธวงษ์ ณ เชียงใหม่) น้องเขยของเจ้าจักรคำขจรศักดิ์ เจ้าหลวงองค์สุดท้ายของลำพูน อาคารถูกสร้างขึ้นเมื่อปี 2455 หลังจากนั้นก็ถูกขายให้พ่อค้าชาวจีนไปทำเป็นโรงเรียนหวุ่นเจิ้ง สอนภาษาจีนและคณิตศาสตร์ โรงเรียนนี้เปิดได้ไม่นานก็ต้องปิด เพราะสมัยนั้นรัฐบาลเพ่งเล็งว่าอะไรที่เป็นของจีนจะเกี่ยวข้องกับลัทธิคอมมิวนิสต์ แต่หนูก็ไม่รู้หรอกว่าโรงเรียนนี้เกี่ยวข้องหรือเปล่า (ยิ้ม) จากนั้นอาคารก็ถูกเปลี่ยนมาเป็นโรงเรียนมงคลวิทยาในปี…
“เราโตมากับวัฒนธรรมของคนลำพูน ชอบไปเดินงานปอย ร่วมงานบุญ ก่อนหน้านี้ก็เคยทำงานรับจ้างทั่วไป จนเทศบาลฯ มาส่งเสริมเรื่องการทำโคม โดยมีสล่าจากชุมชนศรีบุญเรืองมาสอน เราก็ไปเรียนกับเขา ตอนนี้อาชีพหลักคือการทำโคม ทำมาได้ 2 ปีแล้ว สำหรับเรา โคมคืองานศิลปะ เป็นสัญลักษณ์และมรดกที่ยึดโยงกับวัฒนธรรมของคนบ้านเรา ตอนแรกเราไม่มีความคิดเลยว่ามันจะกลายมาเป็นอาชีพได้…