“กว๊านพะเยากับการทำปลาส้มคือสองสิ่งที่แม่คุ้นเคยมาตั้งแต่เกิด กว๊านนี้เพิ่งมาสมัยพ่อแม่ของแม่ ส่วนปลาส้มนี่ทำขายกันมาตั้งแต่รุ่นปู่ย่า ตอนเด็กๆ แม่ยังเคยรับจ้างขอดเกล็ดปลาจีน ควักไส้และขี้ออกมา และทุบปลาทั้งตัวเพื่อเอาไปทำปลาส้ม ได้ค่าจ้างวันละหนึ่งบาทห้าสิบสตางค์ นี่เป็นทักษะที่ได้มาตั้งแต่เล็ก พอโตมาแม่ก็ไม่ได้ทำอย่างอื่นเลย ทำปลาส้มขายอย่างเดียว นี่ก็ 40 กว่าปีแล้ว
เริ่มจากชำแหละปลาก่อน แยกก้าง หัว หาง และไข่ออก เอาเฉพาะเนื้อ หั่นเป็นชิ้น ล้างน้ำเปล่า 5 ครั้ง และแช่น้ำซาวข้าวประมาณ 15 นาที เพื่อดับกลิ่นคาว จากนั้นคลุกกระเทียมที่ต้มแล้ว เกลือ ข้าวสวย และหมักไว้ครึ่งชั่วโมงก่อนแพ็ค ถ้าไม่ชอบรสเปรี้ยว แนะนำให้กินตอนเสร็จใหม่ๆ แต่ถ้าใครชอบเปรี้ยว ก็อาจทิ้งค้างคืนไว้สัก 1-3 คืน แล้วเอาไปทอดสมุนไพร ไปคั่ว หรือนึ่ง ไปเจียวกับไข่ก็อร่อย
เมื่อก่อนทำกันเยอะค่ะ มีเกือบ 40 เจ้าได้ ก็ใช้ปลาหางแดง ปลาจีน ปลาตะเพียนที่หาได้จากในกว๊านนั่นแหละ แต่หลังๆ ปลาไม่พอทำ ก็เลยต้องไปซื้อเขามาจากที่อื่น
แต่เดิมคนแถวนี้ก็ทำแบบวิถีชาวบ้านนี่แหละ ไม่ได้อะไรมาก แต่พอแม่รู้ว่าถ้าราชการมาส่งเสริมธุรกิจจริงจัง เราก็ควรต้องมีชื่อให้เป็นที่จดจำ และที่สำคัญคือมีกรรมวิธีที่สะอาดปลอดภัย เราก็เลยเป็นเจ้าแรกๆ ที่ผ่าน อ.ย. และในปี 2553 เรายังได้รางวัล OTOP 5 ดาวของจังหวัดด้วย และพอช่วงหลังๆ ลูกชายและลูกสาวมาช่วยกิจการ เขาก็ร่วมกับกลุ่มอาจารย์มาแปรรูปปลาส้มเป็นอาหารสำเร็จรูปเอาไปขายตามร้านสะดวกซื้อ มีรับจ้างผลิตให้คนอื่น และขายของของเราทางอินเตอร์เน็ต ถ้าไม่มีพวกเขา เราก็อาจจะทำขายแบบเดิมอยู่ คงไม่ดีเท่านี้
จริงอยู่ เราไม่ได้ใช้ปลาในกว๊านแล้ว แต่วัตถุดิบอื่นๆ ก็ล้วนมาจากในพะเยา คนทำงานก็คนพะเยา ภูมิปัญญาก็ของคนพะเยา ไม่มีปลาส้มที่ไหนอร่อยเท่าของที่พะเยาหรอกค่ะ”
แม่ทองปอน จำรัส
เจ้าของกิจการปลาส้มไร้ก้างแม่ทองปอน
WeCitizens ชวนผู้อ่านเรียนรู้เมืองแก่งคอย เมืองประวัติศาสตร์ที่มีบาดแผลจากสงครามโลกครั้งที่ 2 แต่ในวันนี้ แก่งคอยเปลี่ยนบาดแผลแห่งประวัติศาสตร์เป็นเมืองแห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิตอ่านความคิด วิถีชีวิตผู้คนแก่งคอยได้ที่ WeCitizens : เสียงแก่งคอย, สระบุรี - WeCitizens Flip PDF…
WeCitizens ชวนผู้อ่านเดินทางไปจังหวัดนครสวรรค์ เมืองที่อยู่กึ่งกลางระหว่างภาคเหนือและภาคกลาง เมืองที่เป็นจุดเปลี่ยนถ่ายการเดินทางทางน้ำในอดีต นครสวรรค์จึงเป็นเมืองสำคัญอีกเมืองหนึ่งในฐานะของเมืองที่เป็นศูนย์กลาง (Hub) ทั้งด้านการค้า การคมนาคม และนำมาซึ่งความหลากหลายทางวัฒนธรรมของผู้คนหลากหลายกลุ่ม โดยเฉพาะชาวจีนโพ้นทะเล E-book ฉบับเสียงนครสวรรค์ฉบับนี้ จะพาผู้อ่านทุกคนไปเรียนรู้วิถีชีวิตของชาวนครสวรรค์ วัฒนธรรมชาวจีนและเทศกาลตรุษจีนที่มีชื่อเสียงโด่งดังในระดับประเทศและนานาชาติ และไปฟังเสียงผู้คนชาวนครสวรรค์ที่มองบ้านเมืองของตนเองตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน…
นอกจากจะถูกจดจำจากเพลงดังที่มีชื่อเดียวกับชื่ออำเภอของ ก้าน แก้วสุพรรณ และเพลงฮิตของคาราบาว ซึ่งสื่อถึงที่มาของชื่อ ‘แก่งคอย’ อย่าง ‘แร้งคอย’ หากไม่ใช่คนในพื้นที่ อาจนึกภาพไม่ออกว่าอำเภอของจังหวัดสระบุรีที่เป็นปากทางขึ้นอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่และประตูสู่ภาคอีสาน มีความสำคัญอย่างไร? ไม่เพียงเป็นเมืองท่าที่สำคัญในการขนส่งสินค้าผ่านแม่น้ำป่าสักและทางรถไฟ อำเภอแก่งคอย ยังเป็นจุดเริ่มต้น (ต่อจากอำเภอเมืองสระบุรี)…
เพราะเมือง คือ ผู้คน และผู้คน คือ ตัวแปรสำคัญที่สุดในการพัฒนาเมือง ความเจริญงอกงามทางวัฒนธรรมหรือการเติบโตทางเศรษฐกิจ และมาตรฐานคุณภาพชีวิต จึงขึ้นอยู่กับศักยภาพ ความสามารถ และความร่วมมือร่วมใจของคนในเมืองเป็นฐานสำคัญ กว่าทศวรรษที่ ‘ขอนแก่นโมเดล’ เป็นโมเดลการพัฒนาเมืองที่ได้รับการยอมรับ และพูดถึงในฐานะแนวคิดและปฏิบัติการการพัฒนาเมืองที่ก้าวหน้ามากที่สุด…
เมืองขอนแก่น ผู้คน กับการเรียนรู้เพื่อก้าวต่อไป ไม่มีภูเขา ไม่มีแม่น้ำสายใหญ่ อยู่ไกลโพ้นจากชายทะเล แหล่งท่องเที่ยวมีชื่อ หรือทรัพยากรธรรมชาติสำคัญก็น้อยนิด แต่มีคนที่เอาจริงเอาจังกับการพัฒนาเมืองกลุ่มใหญ่ที่กล้าคิดกล้าฝัน พยายามทำทุกลู่ให้ความหวังเป็นจริงได้ นี่คือปัจจัยที่ทำให้ช่วงเวลาเพียงกึงศตวรรษนำพาเมืองขอนแก่น เติบโตได้อย่างก้าวกระโดด ‘ผู้คน และความร่วมมือ…
“เมื่อพูดถึงเรื่องเมืองแห่งการเรียนรู้ หรือ Learning City ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับหน้าที่รับผิดชอบของเทศบาลนครขอนแก่น เราดำเนินงานตามวิสัยทัศน์ที่ว่า ‘พัฒนาเมืองสู่สากล สร้างสังคมแห่งความสุข’ การที่เมืองจะพัฒนาได้และสร้างสังคมที่เป็นสุข ต้องเริ่มที่ ‘คน’ คนที่เป็นกำลังสำคัญในการร่วมกันพัฒนาเมือง ยกตัวอย่างในกรณีที่เปรียบเทียบง่าย ๆ เช่น ถ้าเราจะพัฒนาขอนแก่นเป็นเมือง…