8 mins read“เอ็งกอคือ 108 วีรบุรุษแห่งเขาเหลียงซาน สมัยราชวงศ์ซ่ง เหล่าขุนนางฉ้อฉล ประชาชนประสบความทุกข์ยาก อดีตนักโทษ 108 คนจึงวางแผนลอบปลงพระชนม์ฮ่องเต้ในงานเทศกาลไหว้พระจันทร์ ความที่พวกเขาเคยเป็นนักโทษซึ่งถูกตีตราบนใบหน้า จึงต้องวาดรูปบนหน้าเพื่ออำพราง นี่คือเรื่องเล่าเกี่ยวกับเหล่าวีรบุรุษที่เสียสละตนเองเพื่อผดุงความยุติธรรม ก่อนที่คนจีนในยุคหลังได้ดัดแปลงเรื่องราวดังกล่าวเป็นศิลปวัฒนธรรม เพื่อใช้เฉลิมฉลองในงานตรุษจีน หรืองานสำคัญอื่น ๆ
เล่ากันว่าเอ็งกอเข้ามาเมืองไทยจากกลุ่มคนแต้จิ๋วจากเมืองซัวเถา กลุ่มหนึ่งนั่งเรือสำเภาสีแดงไปเทียบท่าที่นครสวรรค์ อีกกลุ่มนั่งเรือสีเขียวมาเทียบท่าที่ชลบุรี หลังจากตั้งรกรากในดินแดนใหม่ได้สำเร็จ พวกเขาก็นำศิลปะการแสดงนี้มาเล่นกัน เพื่อรำลึกถึงบ้านเกิด
พนัสนิคมเป็นเมืองที่มีคณะเอ็งกอที่มีการสืบสานกันอย่างจริงจัง พวกเขาจะออกแสดงในงานตรุษจีน ไหว้พระจันทร์ และงานบุญกลางบ้าน ซึ่งเป็นเทศกาลประจำปีของพนัสนิคม ซึ่งทาง ผอ.บุญชัย ทิพยางกูร (ผู้อำนวยการโรงเรียนเทศบาล 2 วัดกลางทุมมาวาส) เขาเล็งเห็นถึงคุณค่าของศิลปวัฒนธรรมนี้ รวมถึงโรงเรียนของเราตั้งอยู่ใกล้ชุมชนชาวจีน จึงริเริ่มบรรจุการละเล่นเอ็งกอเข้าเป็นหลักสูตรในชั่วโมงกิจกรรมชุมนุม ตั้งแต่ปี 2545
ผมเริ่มเรียนเอ็งกอจากโรงเรียนนี้ พอเรียนจบ ก็กลับมาเป็นครูสอนศิลปะ และสอนเอ็งกอในชั่วโมงชุมนุมที่นี่ สอนมา 16 ปีแล้ว มีเด็กนักเรียนที่เริ่มเรียนกับเราตั้งแต่ชั้นอนุบาล หลายคนจบไปก็ไปเข้าร่วมคณะเซียนซือ คณะเต็กกา และอื่น ๆ ที่มีในพนัสนิคม
สำหรับพนัสนิคม เอ็งกอไม่ใช่แค่การละเล่น แต่เป็นอัตลักษณ์ของเมือง เราจริงจังถึงขั้นออกแบบชุดเอ็งกอประจำเมืองของเรา สีเขียวและสีเหลืองบนชุดเอ็งกอ คือสีสัญลักษณ์ของพนัสนิคม หมวกสานที่พวกเราสวมก็เป็นหมวกที่สะท้อนความเป็นเมืองเครื่องจักสาน ตัวอักษรภาษาจีนที่เห็นแปลว่า ‘เอ็งกอพนัสนิคม’ ไม่เพียงเท่านั้น เทศบาลฯ ยังส่งคนไปดูงานจริงที่ Academy ในเมืองซัวเถา และก็เชิญคณะเอ็งกอจากซัวเถามาร่วมแสดงในเทศกาลงานบุญกลางบ้านของเรา
ขณะเดียวกันคณะเอ็งกอบ้านเราก็ได้รับเชิญไปแสดงตามงานต่าง ๆ ทั่วประเทศ ทั้งยังไปเปิดหลักสูตรให้โรงเรียนเทศบาลในจังหวัดอื่น ๆ ด้วย
จริงอยู่ เอ็งกอมันยังเป็นอาชีพไม่ได้ แต่ถ้าพิจารณาดู คนที่แสดงเอ็งกอตามคณะต่าง ๆ หลายคนก็เป็นทั้งวิศวกร เป็นหมอ เป็นคนทำงานออฟฟิศนะครับ สิ่งเหล่านี้สะท้อนให้เห็นถึงการอยากมีส่วนร่วม ความสนุก และความภูมิใจที่ได้เป็นส่วนหนึ่งในการสืบสานรากเหง้าของตัวเอง เช่นเดียวกับผมในฐานะครูผู้สอน ที่รู้สึกภูมิใจที่ได้มีส่วนในการเพาะต้นกล้าให้เด็กพนัสนิคมในการเติบโตบนเส้นทางนี้ต่อไป”
#เทศบาลเมืองพนัสนิคม #CIAP #โปรแกรมบ่มเพาะและเร่งรัดกระบวนการเพื่อมุ่งสู่การเป็นเมืองน่าอยู่ที่ชาญฉลาด #PMUA #บพท #Wecitizens
