[City’s Movement]
บวรนคร

แหล่งมั่วสุมทางปัญญาในอาคารประวัติศาสตร์กลางเมืองนคร

คนนครวัย 30 ปีขึ้นไปน่าจะคุ้นกับร้านหนังสือ “นาคร-บวรรัตน์” บนถนนราชดำเนิน ย่านท่าวัง ที่นี่คือร้านหนังสืออิสระที่เป็นพื้นที่จัดกิจกรรมอ่าน-เขียน และแสดงผลงานศิลปะ รวมถึงเป็นศูนย์รวมของนักเขียนและศิลปิน ทั้งจากกลุ่มวรรณกรรม “นาคร” เหล่านักเขียนรางวัล และศิลปินแห่งชาติที่แวะเวียนมาอยู่เสมอ จนกลายเป็นแรงขับสำคัญที่ทำให้เมืองนครมีชื่อในฐานะเมืองแห่งนักเขียนและศิลปิน

อดีตร้านหนังสือแห่งนี้ตั้งอยู่ภายใน “ตึกยาว” หนึ่งในอาคารประวัติศาสตร์กลางเมืองที่มีอายุ 128 ปี (สร้างปี 2447 ในสมัย ร.5) แต่เดิมเคยเป็นร้านขายแร่ โรงพยาบาล โรงเตี๊ยม โรงยาฝิ่น โรงเรียนจีน และอาคารสโมสร ก่อนที่ในปี 2528 นายแพทย์บัญชา พงษ์พานิช คุณหมอนักอ่าน และผู้ร่วมก่อตั้งมหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ ได้เปลี่ยนให้กลายเป็นร้านหนังสือที่อยู่คู่เมืองมาเกือบ 30 ปี 

ภายหลังที่ร้านหนังสือปิดตัวลงในปี 2556 ก่อนที่ตึกยาวปลดประจำการอยู่พักใหญ่ ด้วยเล็งเห็นว่าปัจจุบันเมืองนครไม่มีพื้นที่สร้างสรรค์เท่าใดนัก คุณหมอบัญชาจึงตัดสินใจรีโนเวตอาคารสถาปัตยกรรมนีโอคลาสสิกหลังนี้ รวมถึงพื้นที่เกือบ 2 ไร่รอบอาคาร—ฟื้นคืนชีวิตใหม่ในนาม “บวรนคร” พื้นที่ที่คุณหมอตั้งใจให้เป็น “แหล่งมั่วสุมสร้างสรรค์ทางปัญญา” แก่คนทุกวัย

เปิดทำการเมื่อปี 2567 อาคารความสูง 3 ชั้นหลังนี้ประกอบด้วยห้องจัดนิทรรศการหมุนเวียน ร้านจำหน่ายสินค้าหัตถกรรมของเมืองนคร รวมถึงห้องสมุดและ Co-Working Space บริเวณชั้นล่าง ส่วนชั้นบนจัดแสดงนิทรรศการถาวรที่บอกเล่าถึงความเป็นมาของเมืองนคร คอลเล็กชันลูกปัดและแผนที่โบราณที่เป็นของสะสมของคุณหมอ และโมเดลจำลองอาคารประวัติศาสตร์หลังต่าง ๆ ในเมืองนคร 

ในส่วนของพื้นที่ด้านหลัง เป็นที่ตั้งของร้าน One More ร้านจำหน่ายอาหารและเครื่องดื่มจากช็อกโกแลตคุณภาพเยี่ยมของเมือง โดยพื้นที่ลานกลางแจ้งด้านข้างอาคารยังรองรับกิจกรรมสร้างสรรค์ต่าง ๆ อาทิ งานแสดงดนตรี เวทีเสวนา ละคร และอื่น ๆ 

“ตึกบวรนครแห่งนี้เป็นอาคารมรดกของเมืองนคร ทั้งยังเคยเป็นแหล่งเรียนรู้สร้างสรรค์ของผู้คนในเมืองมายาวนาน ผมเลยหวังว่าถ้าตึกหลังนี้กลับมามีชีวิตอีกครั้ง ก็อยากทำให้มันรองรับกิจกรรมสร้างสรรค์เชิงปัญญาให้กับคนนครต่อไป” คุณหมอบัญชา กล่าว

“ถ้าจะทำพื้นที่เชิงพาณิชย์อย่างเดียว ด้วยทำเลมันทำได้อยู่แล้ว แต่อาคารหลังนี้มีความหมายกับคนในเมืองมากกว่านั้น เราจึงเปิดให้สถาบันการศึกษา กลุ่มบุคคล รวมถึงภาคเอกชนที่สนใจ มาทำกิจกรรมเชิงสร้างสรรค์ เพื่อหวังเปิดมุมมองใหม่ ๆ และหาแนวร่วมในการพัฒนาเมืองต่อไป”