“บทบาทของสำนักช่าง คือ การทำงานเรื่องสิ่งแวดล้อม ไม่ว่าจะเป็นอากาศหรือน้ำ อย่างเรื่องอุทกภัย เรามีศูนย์ข้อมูลกลางความปลอดภัยของเทศบาลนครปากเกร็ด เป็นหน่วยงานที่ผลิตข้อมูลแจ้งเตือนในรูปแบบต่าง ๆ ที่น่าเชื่อถือและรวดเร็ว ซึ่งสุดท้ายข้อมูลชุดนั้นจะกลายเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตประจำวันของประชาชนที่ขาดไม่ได้ สำหรับการตัดสินใจเรื่องใดเรื่องหนึ่งเกี่ยวกับการจัดการภัย ซึ่งผมมองว่าองค์ประกอบทั้งหมดจะครบถ้วนได้ต้องมี Data Culture เกิดขึ้น
ส่วนงานของสำนักช่างคือการป้องกัน ทำแนวป้องกัน ขุดลอกคลอง ลอกท่อ โดยแบ่งเป็น 2 ส่วน ส่วนที่เป็นน้ำภายในที่เกิดจากฝนตก อีกส่วนคือน้ำหลาก น้ำจากภาคเหนือไหลลงมาแม่น้ำเจ้าพระยา ส่วนแรกคือส่วนที่เทศบาลนครปากเกร็ดรับผิดชอบ ได้มีการดูแลคูคลองสายหลัก เช่น คลองบ้านใหม่ คลองบางพูด คลองบางตลาด มีการเก็บวัชพืช ลอกคูคลองทั้งหมด รวมถึงบำรุงรักษาดูแลลอกท่อระบายน้ำ และทางเทศบาลฯ ก็มีการดูแลบ่อสูบน้ำและสถานีสูบ เพื่อระบายน้ำจากถนนหนทาง หมู่บ้านจัดสรร และคูคลองด้วย
นอกจากนี้ เรายังมีเขื่อนป้องกันน้ำเซาะริมแม่น้ำเจ้าพระยา จากวัดสนามเหนือจนถึงท่าน้ำปากเกร็ด ความยาว 450 เมตร ซึ่งล่าสุด เทศบาลฯ ได้ดำเนินการเสร็จแล้ว ปกติน้ำจะเข้ามาในพื้นที่ของชุมชน การมีเขื่อนนี้ ทำให้เราสามารถลดค่าใช้จ่ายด้านกระสอบทราย และแรงงานไปได้มาก ส่วนเฟส 2 ที่กำลังจะทำคือ ตั้งแต่ท่าน้ำปากเกร็ดจนถึงที่ดินเทศบาลในอีก 850 เมตร และในเขตที่ติดแม่น้ำเจ้าพระยา 10 กิโลเมตร บางส่วนเราใช้คันดิน บางส่วนใช้กระสอบทราย เป็นการดำเนินการเพื่อป้องกันฤดูน้ำหลาก
ในฝั่งงานวิจัยฯ เทศบาลฯ ก็มีการสร้างเครื่องมือสำรวจสิ่งที่เป็นอุปสรรคในการระบายน้ำของคลอง และสิ่งที่สะสมในท่อระบายน้ำ เพื่อดูว่าจะทำให้ประสิทธิภาพในการระบายน้ำของเทศบาลฯ ดีขึ้นหรือไม่ และส่งข้อมูลให้ประชาชนได้ทราบถึงความเสี่ยงที่จะเกิดขึ้นของแต่ละพื้นที่
เพราะแม้ว่าเราจะทำเรื่องน้ำจนชาวบ้านสามารถไว้ใจได้แล้ว เราก็จำเป็นต้องปรับตัวและทำงานในรูปแบบวิชาการ โดยให้ศูนย์ข้อมูลกลางความปลอดภัยเป็นหัวใจหลัก ทั้งการคาดการณ์ภัยพิบัติผ่านการเก็บสถิติ การจัดการข้อมูล และการสื่อสารประชาสัมพันธ์ไปยังภาคประชาชน รวมถึงแนวทางให้ประชาชนพร้อมรับมือ ในกรณีที่ระบบที่เรามีอยู่ไม่สามารถป้องกันภัยธรรมชาติใหญ่ ๆ ในอนาคตได้ เป็นต้น
เหล่านี้คือกลไกสำคัญ ซึ่งถ้าเราฝังเรื่อง Data Culture เข้าไปได้สำเร็จ ต่อให้ในอนาคต เทศบาลนครปากเกร็ดจะมีการเปลี่ยนทีมบริหารไม่ว่าจะกี่ทีม ประชาชนก็สามารถใช้ชีวิตในเมืองนี้ต่อไปอย่างมีความสุขได้”
นพกร หวังพราย
ผู้อำนวยการสำนักช่าง เทศบาลนครปากเกร็ด
#เทศบาลนครปากเกร็ด #CIAP #โปรแกรมบ่มเพาะและเร่งรัดกระบวนการเพื่อมุ่งสู่การเป็นเมืองน่าอยู่ที่ชาญฉลาด #PMUA #บพท #Wecitizens
“เมืองอาหารปลอดภัยไม่ได้ให้ประโยชน์แค่เฉพาะผู้คนในเขตเทศบาลฯแต่มันสามารถเป็นต้นแบบให้เมืองอื่น ๆ ที่อยากส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้คนได้เช่นกัน” “งานประชุมนานาชาติของสมาคมพืชสวนโลก (AIPH Spring Meeting Green City Conference 2025) ที่เชียงรายเป็นเจ้าภาพเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2568 ที่ผ่านมา เน้นย้ำถึงทิศทางการพัฒนาเมืองสีเขียว…
“ทั้งพื้นที่การเรียนรู้ นโยบายเมืองอาหารปลอดภัย และโรงเรียนสำหรับผู้สูงวัยคือสารตั้งต้นที่จะทำให้เชียงรายเป็นเมืองแห่งสุขภาพ (Wellness City)” “กล่าวอย่างรวบรัด ภารกิจของกองการแพทย์ เทศบาลนครเชียงราย คือการทำให้ประชาชนไม่เจ็บป่วย หรือถ้าป่วยแล้วก็ต้องมีกระบวนการรักษาที่เหมาะสม ครบวงจร ที่นี่เราจึงมีครบทั้งงานส่งเสริมสุขภาพ ป้องกันโรค การรักษาเมื่อเจ็บป่วย และระบบดูแลต่อเนื่องถึงบ้าน…
“การจะพัฒนาเมือง ไม่ใช่แค่เรื่องสาธารณูปโภคแต่ต้องพุ่งเป้าไปที่พัฒนาคนและไม่มีเครื่องมือไหนจะพัฒนาคนได้ดีไปกว่า การศึกษา” “แม้เทศบาลนครเชียงรายจะเป็นเมืองแห่งการเรียนรู้ของยูเนสโกแห่งแรกของไทยในปี 2562 แต่การเตรียมเมืองเพื่อบรรลุเป้าหมายที่ว่านี้ เกิดขึ้นก่อนหน้านั้นหลายสิบปี ในอดีต เชียงรายเป็นเมืองที่ห่างไกลความเจริญ ทางเทศบาลฯ เล็งเห็นว่าการจะพัฒนาเมือง ไม่สามารถทำได้แค่การทำให้เมืองมีสาธารณูปโภคครบ แต่ต้องพัฒนาผู้คนที่เป็นหัวใจสำคัญของเมือง และไม่มีเครื่องมือไหนจะพัฒนาคนได้ดีไปกว่า ‘การศึกษา’…
“ถ้าอาหารปลอดภัยเป็นทางเลือกหลักของผู้บริโภคเชียงรายจะเป็นเมืองที่น่าอยู่กว่านี้อีกเยอะ” “นอกจากบทบาทของการพัฒนาชุมชนและสังคมสงเคราะห์ กองสวัสดิการสังคม เทศบาลนครเชียงราย ยังมีกลไกในการส่งเสริมเศรษฐกิจของพี่น้อง 65 ชุมชน ภายในเขตเทศบาลฯ โดยกลไกนี้ครอบคลุมการส่งเสริมสุขภาพ และช่วยดูแลสิ่งแวดล้อมในทางอ้อมด้วยกลไกที่ว่าคือ ‘สหกรณ์นครเชียงราย’ โดยสหกรณ์ฯ นี้เริ่มต้นมาตั้งแต่ปี 2560 หลักเราคือการสนับสนุนเศรษฐกิจชุมชน…
“แม่อยากปลูกผักปลอดภัยให้ตัวเองและคนในเมืองกินไม่ใช่ปลูกผักเพื่อส่งขาย แต่คนปลูกไม่กล้ากินเอง” “บ้านป่างิ้ว ตั้งอยู่ละแวกสวนสาธารณะหาดนครเชียงราย เราและชุมชนฮ่องลี่ที่อยู่ข้างเคียงเป็นชุมชนเกษตรที่ปลูกพริก ปลูกผักไปขายตามตลาดมาแต่ไหนแต่ไร กระทั่งราวปี 2548 สำนักงานเกษตรอำเภอเมืองเชียงราย มาส่งเสริมให้ทำเกษตรปลอดภัย คนในชุมชนก็เห็นด้วย เพราะอยากทำให้สิ่งที่เราปลูกมันกินได้จริง ๆ ไม่ใช่ว่าเกษตรกรปลูกแล้วส่งขาย แต่ไม่กล้าเก็บไว้กินเองเพราะกลัวยาฆ่าแมลงที่ตัวเองใส่…
“วิวเมืองเชียงรายจากสกายวอล์กสวยมาก ๆขณะที่ผืนป่าชุมชนของที่นี่ก็มีความอุดมสมบูรณ์จนไม่น่าเชื่อว่านี่คือป่าที่อยู่ในตัวเมืองเชียงราย” “ก่อนหน้านี้เราเป็นพนักงานบริษัทเอกชนที่ต่างจังหวัด จนเทศบาลนครเชียงรายเขาเปิดสกายวอล์กที่ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนดอยสะเก็น และหาพนักงานนำชม เราก็เลยกลับมาสมัคร เพราะจะได้กลับมาอยู่บ้านด้วย ตรงนี้มีหอคอยชมวิวอยู่แล้ว แต่เทศบาลฯ อยากทำให้ที่นี่เป็นแหล่งท่องเที่ยว ก็เลยต่อขยายเป็นสกายวอล์กอย่างที่เห็น ซึ่งสุดปลายของมันยังอยู่ใกล้กับต้นยวนผึ้งเก่าแก่ที่มีผึ้งหลวงมาทำรังหลายร้อยรัง รวมถึงยังมีเส้นทางศึกษาธรรมชาติบนภูเขา ในป่าชุมชนผืนนี้ จริง…