8 mins readสมัยก่อนพ่อเป็นนายหนังตะลุงที่หวงวิชามาก
จนมีโอกาสเข้าเฝ้าในหลวง ร.9
คำตรัสของพระองค์ท่าน
เปลี่ยนความคิดพ่อไปอย่างสิ้นเชิง
“สมัยก่อน นายหนังหรือผู้แสดงหลักในหนังตะลุง ส่วนใหญ่เขาจะหวงวิชามากนะครับ มันเหมือนศิลปะการแสดงที่ถ่ายทอดกันอย่างจำกัด และนายหนังแต่ละคนก็จะมีศาสตร์เฉพาะตัวในการแสดง
เช่นเดียวกับคุณพ่อของผม (สุชาติ ทรัพย์สิน) แกก็เป็นคนหวงวิชามาก ๆ ใครมาขอให้สอนตอกหนังหรือเชิดหุ่นนี่ยาก กระทั่งปี 2527 ผมติดตามพ่อไปแสดงหนังตะลุงหน้าพระพักตร์ในหลวง ร.9 ที่พระตำหนักทักษิณราชนิเวศน์ และมีโอกาสได้เข้าเฝ้าหลังการแสดง จำได้เลยว่าพระองค์ท่านรับสั่งว่า ‘หนังตะลุงเป็นศิลปวัฒนธรรม อยากให้ช่วยถ่ายทอด อย่าหวงวิชา’ ซึ่งสิ่งนี้เปลี่ยนมุมมองของพ่อไปอย่างสิ้นเชิง
พิพิธภัณฑ์บ้านหนังตะลุง สุชาติ ทรัพย์สิน เกิดขึ้นเพราะเหตุนี้เมื่อปี 2530 เราเปลี่ยนบ้านเป็นพิพิธภัณฑ์ที่นำเสนอหนังตะลุงอายุกว่า 100 ปีที่พ่อรวบรวมมาจากภูมิภาคต่าง ๆ ทั้งในและต่างประเทศ มีการสาธิตการตอกตัวหนัง และการเชิดหุ่น เปิดให้ผู้ที่สนใจมาเรียนรู้
เราเริ่มต้นจากพื้นที่เล็ก ๆ ที่ดึงดูดคนที่มีความสนใจเฉพาะ กระทั่งปี 2538 พิพิธภัณฑ์เราได้รับรางวัล Thailand Tourism Award จาก ททท. เป็นครั้งแรก ก่อนจะได้รับรางวัลอื่น ๆ ตามมา อานิสงส์จากรางวัล ทำให้พิพิธภัณฑ์เราได้รับการประชาสัมพันธ์ไปทั่วโลก ซึ่งก็ทำให้กลายเป็นหนึ่งในแหล่งท่องเที่ยวของเมืองนครไป
คุณพ่อเสียชีวิตในปี 2558 โดยผมก็พยายามสืบสานความตั้งใจของท่านในการเผยแพร่ศิลปะหนังตะลุงให้เป็นมรดกแก่คนรุ่นหลัง ในฐานะที่เป็นทั้งคนตอก คนแสดง และคนสอน ผมก็พยายามปรับให้หนังตะลุงมันสอดรับไปกับยุคสมัยอย่างต่อเนื่อง ทั้งการออกแบบตัวหนังให้มีบริบทร่วมสมัย เช่น การให้ตัวละครสวมเครื่องแต่งกายสมัยใหม่ ใส่หน้ากากอนามัยในช่วงโควิด-19 หรือการทำให้ตัวหนังเป็นของที่ระลึก (คุณวาทียังแกะตัวหนังเป็นรูปตูน-บอดี้สแลม เพื่อนำไปประมูลสมทบทุนโครงการก้าวคนละก้าว—ผู้เขียน)
ทุกวันนี้หนังตะลุงยังคงเป็นมหรสพที่ได้รับความนิยมในภาคใต้อยู่ แต่คนแกะตัวหนังนี่เริ่มล้มหายตายจากกันไปพร้อมกับนายหนังรุ่นคุณพ่อกันไปพอสมควรแล้ว ก็คิดว่าอยากให้พิพิธภัณฑ์ของเราเป็นแหล่งเรียนรู้ที่ช่วยสร้างสมดุลของการอนุรักษ์ และการต่อยอดเชิงความคิดสร้างสรรค์ต่อไป”
หมายเหตุ : วาที ทรัพย์สิน เป็นบุตรชายของ สุชาติ ทรัพย์สิน ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดงหนังตะลุง นายหนังชาวนครศรีธรรมราช ผู้ก่อตั้งพิพิธภัณฑ์บ้านหนังตะลุง เมื่อปี 2530 และผู้มีส่วนสำคัญในการอนุรักษ์ศิลปะการแสดงหนังตะลุงให้กลายมาเป็นมรดกด้านศิลปวัฒนธรรมของภาคใต้
#พิพิธภัณฑ์บ้านหนังตะลุงสุชาติทรัพย์สิน #เทศบาลนครนครศรีธรรมราช #CIAP #มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ #มหาวิทยาลัยมหาสารคาม #WECITIZENS #บพท #PMUA #เมืองน่าอยู่ที่ชาญฉลาด
