20 mins read“ความตั้งใจคือ ถ้าจะพัฒนา หรือขับเคลื่อนเมือง ควรมีภาควิชาการมาช่วยทำให้ข้อคิดเห็น ข้อเสนอแนะต่าง ๆ ของทั้งประชาชน ของผู้บริหาร ความใฝ่ฝัน ความต้องการในการพัฒนาเมืองของผู้บริหาร อยู่บนพื้นฐานข้อมูลข้อเท็จจริง ประกอบกับการมีเทคโนโลยีมาช่วยขับเคลื่อนเป็นเครื่องมือสำคัญในการอธิบายข้อมูลต่าง ๆ ซึ่งเรียกว่าเป็นวิธีการใหม่ คือโปรแกรมบ่มเพาะและเร่งรัดกระบวนการเพื่อมุ่งสู่เมืองน่าอยู่ที่ชาญฉลาด (CIAP : The Program for Incubation and Acceleration Processes toward the Development of a Livable and Smart City) ที่เป็นความร่วมมือระหว่างสมาคมเทศบาลนครและเมือง (ส.ท.น.ม.) กับทางบพท. ขับเคลื่อนเมืองโดยมีเป้าหมายที่เป็นปัญหาของเมืองอย่างแท้จริง และเมืองอยากจะขับเคลื่อน
ซึ่งท่านนายกเทศมนตรีกับทีมวิจัยพูดคุยกันให้ตกผลึกก่อนว่า ปัญหาของเมืองที่เป็นความจำเป็นเร่งด่วนคืออะไร แล้วจึงไปวิจัยตามนั้น พอความร่วมมือเกิดขึ้น ก็จะมีสองส่วนสำคัญคือ ส่วนที่เป็นเนื้องานวิจัยที่เป็นโจทย์ของเมือง อีกส่วนคือ City Data Learning Platform (CDLP) จากทีมกลางของบพท. ที่ประสานงานกับเมืองในการรวบรวมชั้นข้อมูล ไม่ว่าจะเป็นเรื่องโครงสร้างพื้นฐาน สถานที่ราชการ รวมถึงข้อมูลที่เป็นปัญหาของเมืองที่เกี่ยวข้องกับหัวข้อการวิจัย เพื่อที่จะดำเนินงานไปพร้อมกัน
ของเทศบาลเมืองสระบุรี กำลังเผชิญกับสภาวะเมืองหดตัว จากปัญหาจำนวนประชากรที่ลดลง รสนิยมของผู้บริโภค ระบบโลจิสติกส์ ระบบคมนาคมขนส่ง ที่เปลี่ยนไป ถ้าเมืองไม่พยายามปรับตัว ก็จะประสบปัญหาระบบเศรษฐกิจในภาพรวม เป็นปัญหาเร่งด่วนมาก ทางทีมวิจัย (ผศ.สรายุทธ ทรัพย์สุข, ผศ. ดร.ณัฐพงศ์ พันธ์น้อย และผศ.ศรันยา เสี่ยงอารมณ์ คณาจารย์คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย) สำรวจข้อมูล กิจการการค้า ภาคธุรกิจต่าง ๆ มาพูดคุยเพื่อหาทางปรับตัว ปรับเปลี่ยน
ในเชิงของโครงสร้างพื้นฐาน พื้นที่ กิจกรรม ที่จะพัฒนาเมืองสระบุรีซึ่งมีศักยภาพ ให้ไปในทิศทางที่สอดคล้องกับปัญหาที่เกิดขึ้น ทีนี้ ในส่วนของผม อยากจะเน้นที่ระบบ CDLP เนื่องจากเราเตรียมข้อมูลมาประมาณหนึ่งปีก่อนหน้าที่จะทำความร่วมมือกับบพท. พอทีมวิจัยมาเพิ่ม ทำให้เราเดินหน้าได้เร็ว มีชั้นข้อมูลเรื่องโครงสร้างพื้นฐาน เส้นทางคมนาคม CCTV กล้องวงจรปิดต่าง ๆ ซึ่งระบบนี้ตอบโจทย์มาก ทำให้เราเห็นภาพรวมทั้งหมด สามารถรวบรวมข้อมูลได้ เช่น ระบบให้แสงสว่างของเราตอนนี้สถานะเป็นยังไง จะดำเนินการวางแผน ปรับเปลี่ยนถ้าเกิดรัฐมีนโยบายเรื่องการปรับเปลี่ยนไฟ LED เราจะทำยังไง ตรงไหนควรจะก่อน ตรงไหนหลัง ตรงไหนเป็นเขตชุมชน ตรงไหนเป็นเขตที่มีความเสี่ยง ทำให้เรามีการวางแผนได้ดีขึ้น หรือแม้กระทั่งระบบการรักษาความปลอดภัย ตอนนี้เราก็ให้ประชาชนสามารถเข้าถึงได้แบบ real time 24 จุด เราประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนทราบ เขาลงทะเบียนในเว็บไซต์ของเทศบาลฯ ก็สามารถเข้าดูได้ มีคนมาใช้เยอะพอสมควร ตัวประชาชนก็แอ็กทิฟเพราะเป็นเรื่องความปลอดภัยของเขา
ทุกวันนี้พื้นที่สีเขียวที่เรามีในเขตเทศบาลฯ เป็นของส่วนราชการ เป็นค่ายทหาร เป็นพื้นที่วัด เราไม่มีสวนสาธารณะ อย่างแพลตฟอร์มข้อมูลพื้นที่สีเขียว ซึ่งแต่ก่อนดูเป็นภาพบนกระดาษแค่นั้น แต่นี่ดูภาพรวมได้ ว่าถ้าทำสวนสาธารณะตรงนี้ เรามีพื้นที่สีเขียวตรงนี้ สามารถคำนวณเป็นสัดส่วนได้ว่าตอนนี้เราถึงขั้นไหนของการมีพื้นที่สีเขียวที่รองรับประชาชนได้ พื้นที่นี้ ความหนาแน่นของประชาชนตั้งถิ่นฐานอยู่ตรงนี้ ควรมีพื้นที่สีเขียวอยู่ตรงไหน อาจไม่จำเป็นต้องมีขนาดใหญ่ แต่เป็นจำนวนขนาดที่พอดีกับคนที่อยู่ในบริเวณ เนื่องจากพื้นที่ขนาดใหญ่ก็อาจจะหายาก ระบบนี้ช่วยตอบโจทย์ในการวางแผนและจัดทำ ประชาชนอยากมีพื้นที่สีเขียว ตอนนี้ก็กำลังออกแบบสวนสาธารณะขนาด 20 ไร่ ใช้พื้นที่เดิม ที่จอดรถของกิจการประปา ซึ่งมีพื้นที่เยอะแต่ไม่สามารถใช้ประโยชน์ได้มาก เราก็ปรับเพื่อให้ประชาชนเข้าถึงได้ง่ายขึ้น ยิ่งประชาชนมาใช้ประโยชน์ในพื้นที่มาก จะยิ่งมีประโยชน์มาก
สระบุรีเป็นโจทย์ที่ซับซ้อน ยิ่งต้องการการวิจัย การค้นหาโซลูชันที่จะไปแก้ปัญหา ซึ่ง CIAP คือเทคโนโลยีโซลูชันนี่แหละ มันสามารถเอาระบบอื่น ๆ มา plug in ได้ เราทดลองกับเรื่องน้ำท่วม เชิญผู้เชี่ยวชาญมา บพท. ก็ช่วยสนับสนุนเงินบางส่วน สระบุรีมีฐานข้อมูลอยู่แล้ว เพียงแต่จะไป add on ในระบบนี้ได้ยังไง ทีมโปรแกรมกำลังเขียนเป็นการคาดการณ์พยากรณ์น้ำท่วมแบบ 50 ปี 100 ปี 200 ปี เรามีแผนที่แสดงการไหลของน้ำ เป็นน้ำท่า น้ำฝน ต่อไปก็จะคาดการณ์ได้ว่า ถ้าน้ำฝนเท่านี้ น้ำท่าเท่านี้ จะท่วมถึงตรงไหน เพื่อวางแผนการจราจร การเตรียมอพยพผู้คน ผู้สูงอายุ ผู้ป่วยติดเตียง ต้องทำยังไง
เราก็จะรู้เท่าทัน จริง ๆ ทำระบบนี้ให้ชาวบ้านเห็น วิธีการไม่ยากเลย เปิดภาพเสมือนจริงให้เขาดูว่าถ้าน้ำขนาดนี้เป็นยังไง มันจะท่วมบ้านคุณ คุณเห็นมั้ย จากรูปจำลองบอกได้ว่า น้ำจะท่วมถึงบ้านเลขที่นี้นะ บ้านเลขที่นี้ของใคร มันทำได้ขนาดนั้น ซึ่งระบบอาจจะดูเรียบง่ายนะ สิ่งที่ส.ท.น.ม. ทำร่วมกับบพท. พยายามพิสูจน์ว่า ระบบนี้ตอบโจทย์ได้ เพียงแต่ต้องอาศัยความร่วมมือระหว่างเจ้าหน้าที่ที่จัดเตรียมข้อมูล ความเข้าใจของผู้บริหาร และพยายามทดลองใช้ ในระยะแรกอาจจะไม่สำเร็จ ยังไม่เข้าใจ สระบุรีมีข้อได้เปรียบตรงผมศึกษาเรื่องนี้ พยายามจัดเตรียมความพร้อม ทีมงานของเทศบาลเมืองก็ต้องแอ็กทิฟ ทำงานบนฐานข้อมูลที่มีความหลากหลายซับซ้อนมากขึ้น รวบรวมข้อมูลทั้งสาธารณสุข สิ่งแวดล้อม โครงสร้างพื้นฐาน ความเดือดร้อนต่าง ๆ มาอยู่ในแพลตฟอร์มเดียว ที่จะดูแต่ของตัวเองก็ไม่ใช่ละ คุณเห็นของคนอื่นด้วย สามารถเห็นภาพเสมือนจริงได้ แล้วเราก็ add on เอาโดรนมาบินเพิ่ม ให้คนมาเขียนระบบ MMS – Mobile Mapping System เอากล้อง 360 องศาติดบนหลังคารถแล้ววิ่งไปถ่ายรูป บันทึกว่าถ่ายเมื่อไหร่ สามารถคำนวณความสูงของอาคาร ป้าย สถานะที่แท้จริง ซึ่งข้อมูลนี้ก็ไปใช้ประโยชน์ในงานวิจัยของทีมอาจารย์สถาปัตย์ฯ ด้วย เขามองเห็นว่า อาคารนี้ปิด ไม่ได้ใช้งาน อาคารนี้ใช้งาน
โครงการวิจัยนี้ทำให้ความหนักแน่นของสิ่งที่ผู้บริหารคิดไว้ มีน้ำหนักมากขึ้น ว่าสามารถเกิดขึ้นได้จริง เดินหน้าต่อไปได้จริงในระยะยาว เพราะผ่านความคิดเห็นจากหลายฝ่าย ผ่านการวิเคราะห์วิจารณ์ ผ่านความเห็นทางวิชาการ สามารถตอบกับสังคมว่าตัดสินใจบนข้อมูลที่เป็นข้อเท็จจริงที่แท้จริง ไม่ได้คิดเองทำเอง ผมคิดว่าการบริหารเมืองต้องคาดการณ์ได้ว่าอะไรจะเกิดขึ้นในอนาคต แล้วเรามีแผนรับมือยังไง ยิ่งเรามีข้อมูลมากเท่าไหร่ ระบบนี้ก็จะสมบูรณ์มากขึ้น ตอบโจทย์การใช้งานมากขึ้น”
#เทศบาลเมืองสระบุรี #คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย #โปรแกรมบ่มเพาะและเร่งรัดกระบวนการเพื่อมุ่งสู่เมืองน่าอยู่อย่างชาญฉลาดในระดับพื้นที่ #CIAP #บพท #wecitizens
