/

แก่งคอย…ย้อนรอยสงครามโลกเปลี่ยนบาดแผลประวัติศาสตร์สู่เมืองเรียนรู้ตลอดชีวิต

นอกจากจะถูกจดจำจากเพลงดังที่มีชื่อเดียวกับชื่ออำเภอของ ก้าน แก้วสุพรรณ และเพลงฮิตของคาราบาว ซึ่งสื่อถึงที่มาของชื่อ ‘แก่งคอย’ อย่าง ‘แร้งคอย’ หากไม่ใช่คนในพื้นที่ อาจนึกภาพไม่ออกว่าอำเภอของจังหวัดสระบุรีที่เป็นปากทางขึ้นอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่และประตูสู่ภาคอีสาน มีความสำคัญอย่างไร? ไม่เพียงเป็นเมืองท่าที่สำคัญในการขนส่งสินค้าผ่านแม่น้ำป่าสักและทางรถไฟ อำเภอแก่งคอย ยังเป็นจุดเริ่มต้น (ต่อจากอำเภอเมืองสระบุรี) ของถนนมิตรภาพ ถนนสายสำคัญที่รถทุกคันต้องวิ่งผ่านจากกรุงเทพฯ สู่ภาคอีสาน ไม่เพียงเท่านั้น อำเภอแห่งนี้ยังเรียงรายไปด้วยโรงงานอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ โดยเฉพาะโรงงานปูนซีเมนต์ อันเป็นแหล่งผลิตปูนที่ใหญ่ที่สุดของประเทศ นั่นทำให้ที่นี่ยังเป็นอีกจุดเริ่มต้นของการพัฒนาประเทศด้านการก่อสร้างมาช้านาน ขณะเดียวกัน ผ่านแง่มุมประวัติศาสตร์ นอกจากแก่งคอยและอีกหลายเมืองในสระบุรี รวมถึงจังหวัดใกล้เคียงจะเป็นเมืองที่รัฐสยามได้กวาดต้อนชาวลาว ไทพวน และไทดำจากที่ต่างๆ มาตั้งรกรากในสมัยธนบุรีถึงต้นรัตนโกสินทร์ จนเกิดเป็นอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมอันเข้มแข็งส่งผ่านมาถึงปัจจุบัน ในประวัติศาสตร์ยุคใกล้

ขอนแก่นโมเดล
The Legacy of City Development

เพราะเมือง คือ ผู้คน และผู้คน คือ ตัวแปรสำคัญที่สุดในการพัฒนาเมือง ความเจริญงอกงามทางวัฒนธรรมหรือการเติบโตทางเศรษฐกิจ และมาตรฐานคุณภาพชีวิต จึงขึ้นอยู่กับศักยภาพ ความสามารถ และความร่วมมือร่วมใจของคนในเมืองเป็นฐานสำคัญ กว่าทศวรรษที่ ‘ขอนแก่นโมเดล’ เป็นโมเดลการพัฒนาเมืองที่ได้รับการยอมรับ และพูดถึงในฐานะแนวคิดและปฏิบัติการการพัฒนาเมืองที่ก้าวหน้ามากที่สุด โดยสามารถผสานพลังของคนในเมืองจากทุกภาคส่วน ให้ขยับขับเคลื่อนเดินหน้าด้วยเครื่องมือ และความท้าทายใหม่ๆ อย่างเป็นรูปธรรม กลายเป็นต้นแบบที่สร้างแรงบันดาลใจให้งานพัฒนาเมือง และการเรียนรู้เพื่อการพัฒนาเมืองให้กับเมืองต่าง ๆ ทั่วประเทศ WeCitizens ฉบับเสียงขอนแก่น จึงอยากชวนทุกท่านนั่ง Time Machine ย้อนเวลาไปทำความเข้าใจถึงการก่อรูป เส้นทาง และมรดก (Legacy)

THAILAND LEARNING CITIES MAP

Topics

Criticism

Ius ea rebum nostrum offendit. Per in recusabo facilisis, est ei choro veritus gloriatur. Has ut dicant fuisset percipit

World

Ius ea rebum nostrum offendit. Per in recusabo facilisis, est ei choro veritus gloriatur. Has ut dicant fuisset percipit

Pandemic

Ius ea rebum nostrum offendit. Per in recusabo facilisis, est ei choro veritus gloriatur. Has ut dicant fuisset percipit

Finance

Ius ea rebum nostrum offendit. Per in recusabo facilisis, est ei choro veritus gloriatur. Has ut dicant fuisset percipit

Criticism

Join our Mailing List

We hate spams like you do

Satire

Latest

/

“มันเป็นความรู้สึกประมาณว่า บ้านเราน่าจะมีแบบนี้บ้าง ถ้าไม่มีฉันก็สร้างเองดีกว่า”

“เป็นคนขอนแก่น และมีบ้านอยู่ย่านศรีจันทร์ค่ะ จบสถาปัตย์ ม.ลาดกระบัง พอจบก็ทำงานที่ กทม.อยู่พักหนึ่ง แล้วเห็นว่าทาง TCDC เขาเปิดรับเจ้าหน้าที่ที่ขอนแก่น เราเองก็เป็นแฟนคลับไปเอ็มโพเรียมบ่อยมากรู้สึกว่าน่าจะดีถ้าได้ทำงานที่เราชอบ และได้อยู่ในบ้านเกิด ก็เลยตัดสินใจสมัครและได้กลับมาทำงานที่นี่ ตอนนั้นน่าจะก่อนโควิดประมาณสัก 5-6 ปี จำได้ว่าตอนนั้น Cafe ร้านกาแฟในเมืองขอนแก่นนี่เฟื่องฟูมาก และมี Character และ Design

/

“หมอลำมันหล่อเลี้ยงจิตวิญญาณคนอีสานมาตั้งแต่ดึกดำบรรพ์ มาตั้งแต่ปู่ย่าตาทวดจนถึงปัจจุบัน”

“ปีนี้แม่อายุ 71 แล้ว เป็นนายกสามาคมหมอลำ จังหวัดขอนแก่น ตอนนี้สอนในนามศูนย์การเรียนภูมิปัญญาไทย จะมีทั้งลูกศิษย์คนอื่น ทั้งลูกศิษย์ตัวเองเข้ามาอยู่ในสมาคมเป็นร้อย แล้วก็ที่อยู่ตามออนไลน์พวกโซเชียล อีกไม่รู้เท่าไหร่ เพราะแม่ทำคลิปเผยแพร่ทางนั้นด้วย มีบางคนที่อยู่ใกล้ๆ เขาเรียนจากออนไลน์แล้วก็จะนัดมาขอซ้อมให้ดูที่ศูนย์การเรียนก็มี นอกจากสอนที่ศูนย์ และสอนออนไลน์ แม่ก็รับเชิญไปสอนเป็นอาจารย์พิเศษช่วงเสาร์อาทิตย์ที่คณะศิลปกรรมศาสตร์ ม.ขอนแก่น พวกที่เรียกเอกการแสดง แล้วสนใจหมอลำก็จะได้มาเรียนกับแม่ แม่สอนนักเรียนพวก ป.โท กับป.เอก

/

“น้อยคนจะรู้ว่า จังหวัดขอนแก่น ส่งแหอวนเป็นสินค้าส่งออกอันดับหนึ่งของโลก มีอย่างน้อยๆ 60 ประเทศทั่วโลกใช้แหอวนจากเรา และหลังๆ มีการแตกไลน์ธุรกิจไปทำงานตาข่าย จนถึงการผลิตแปรงสีฟัน”

“ผมเป็นคนขอนแก่น เรียนที่ขอนแก่นตั้งแต่โรงเรียนสาธิต จนไปจบ ป.โท เรียนวิทยาลัยการปกครองท้องถิ่น ก็ที่มข. บ้านผมทำร้านกระจกอลูมิเนียม ผมช่วยที่บ้าน แล้วก็มีร้านหมูกระทะชื่อบุญดีหมูกระทะ ก่อนหน้าที่จะมาทำร้านหมูกระทะ ผมเคยสนใจเรื่องการเมือง หนึ่งปีก่อนเกิดโควิดเคยไปเดินแจกแมสกับทางนายกธีรศักดิ์ ตอนนั้นคือนายกชวนมาลง สท. แต่พอไปทำแบบนั้นก็รู้สึกไม่ใช่ตัวตนของเรา ก็เลยตัดสินใจว่าทำมาธุรกิจเต็มตัวจะดีกว่า ส่วนเพื่อนๆ ที่ทำ YEC มาด้วยกันระยะหนึ่งที่เขามีความพร้อมจะลงเป็นประธาน ก็พากันไปลงเป็น สท.

/

ตราบใดที่เราไม่สร้าง Differentiate ก็จะยากที่สร้างแรงดึงดูดหรือสร้างเศรษฐกิจที่มีมูลค่าสูง ดั้งนั้นการริเริ่มเติมเต็มต้นทุนต้องมี  Creative ต้องมา การร่วมมือของผู้ประกอบการกับรัฐต้องช่วยกันดัน ไม่อย่างนั้นสู้ที่อื่นเขาไม่ได้

“ภาคอีสานของเรา Gross Provincial Product GPP จังหวัด 20 จังหวัดรวมกันเป็นแค่ 10% ของ GDP ประเทศ เป็นพื้นที่ที่มีคนมากสุด พื้นที่มากสุด แต่เรากลับจนที่สุด เราก็มองสัดส่วนปัญหาส่วนที่เราพึ่งพาอยู่จึงพบว่าเราบอกว่าประเทศเราเป็นประเทศเกษตรกรรมแต่จริง ๆ เราพึ่งพาภาคบริการ 60% ขนาดเศรษฐกิจภาคอีสานพึ่งพาภาคบริการ 60.1% เกษตรกรรมแค่

/

ต้องไม่ลืมว่าขอนแก่นเองก็มีโครงการมากมาย และการเชื่อมร้อยทำความเข้าใจร่วมกันก็เป็นสิ่งสำคัญ Learning City เข้ามาเติมเต็มกลไกตรงนี้

“จริง ๆ การทำงานขับเคลื่อนเมืองแห่งการเรียนรู้ที่ขอนแก่น เข้ามาเติมเต็มให้กับขอนแก่นโมเดลในเรื่องเกี่ยวกับการสร้างความมีส่วนร่วมของประชาชน การสร้างความตระหนักรู้เพิ่มขึ้นให้กับผู้คน คือต้องเรียนตามตรงว่า ตัวขอนแก่นโมเดลที่ผ่านมาขับเคลื่อนในลักษณะองค์กร ภาคเอกชน วิชาการ ภาครัฐต่าง ๆ ประชาชนทั่วไปที่ไม่ได้ติดตามก็อาจจะงง ๆ อยู่ว่ามันคืออะไร แต่พอมีโครงการ Learning City ขึ้นมา โครงการทำหน้าที่เป็นตัวเชื่อม และเติมเรื่องการมีส่วนร่วมการรับรู้ของคนเพิ่มเข้าไป ผนวกกับ Learning

/

“ผมมองว่าขอนแก่นเดินมาถูกทางแล้ว แต่ก็ต้องปรับปรุงไปตาม Interruption ต้องประสานทั้งภูมิภาคจึงจะเดินหน้าได้เร็วขึ้น”

“พื้นฐานเราเป็นบริษัทเกษตรทำน้ำตาลกับอาหาร และมี operation อยู่แถวอีสาน เหตุผลแรกที่เราเลือกที่นี่ เพราะลักษณะทางภูมิศาสตร์และที่ตั้งของอีสานอยู่บนเส้นแวงเป็น east west corridor ปลูกอ้อยได้ดีที่สุด และมีขอนแก่นเป็นศูนย์กลาง นั่นเป็นเหตุผลที่ทำไมเราสนใจขอนแก่น เรื่องที่สอง เรามองว่าขอนแก่นมีศักยภาพมาก เป็นศูนย์กลางคมนาคม การศึกษา การวิจัยพัฒนา มีอุทยานวิทยาศาสตร์ มีบุคลากรที่ผลิตนิสิตนักศึกษา ครูอาจารย์ ศูนย์การแพทย์ ศูนย์ราชการ

/

“ความสำเร็จ คือ อย่างน้อย ๆ คนขอนแก่นได้คิด และลองพยายามทำแล้ว นี่แหละนวัตกรรมเพื่อพัฒนาเมืองของจริง”

“ตอนนี้เป็นคนขอนแก่น แต่จริงๆ ผมเกิดหนองคาย พ่อแม่รับราชการ ไปโตที่โคราช เรียนมหาลัยจบแล้วก็ไปทำงานที่ The Nation พอ The Nation เขาจะตั้งศูนย์ข่าวภูมิภาคที่ขอนแก่น และต้องการคนที่อยู่ในภูมิภาคให้กลับมาทำศูนย์ข่าว ผมก็เลยย้ายมาอยู่ที่นี่ ส่วนตัวผมมองว่าเมืองขอนแก่น ด้วย Location มันเป็นศูนย์กลางของภาคอีสาน เป็นศูนย์กลางอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขง ถ้ากางแผนที่ดูจะพบว่าขอนแก่นตั้งอยู่ตรงกลางพอดี ไม่แปลกใจที่โครงการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานต่างๆ จึงถูกวางไว้ที่นี่ย้อนไปไกลถึงยุคจอมพลสฤษดิ์

/

“บึงจึงจะสวยที่สุดตอนคืนเดือนหงาย เพราะมีพระจันทร์ 2 ดวง บนฟ้ากับกลางบึง”

“ผมเป็นคนบ้านโต้น เข้ามาหางานในเมืองขอนแก่นตอนอยู่อายุ 18 ความรู้เรื่องตัดผ้า ผมมาหัดเอาตอนมาทำงานเป็นลูกจ้างเขา จนสามารถเปิดร้านตัดผ้าของตนเองปี 2516 ตอนนั้นเป็นแผงลอยอยู่แถวธนาคารออมสิน ก่อนจะย้ายมาตั้งที่นี่ตอนปี 2521 ชื่อร้าน ‘ฮาร่า’ ผมก็เอาชื่อจากโรงงานชื่อดังยุคนั้น ถ้าใครรู้สึกคุ้นๆ หู ก็เข้าใจถูกแล้ว เป็นชื่อของโรงงานตัดผ้าที่กรุงเทพ ที่มีการรวมตัวสหภาพแรงงานนั่นแหละ            ทีแรกผมเองก็ไม่ได้คิดว่าตัวเองจะมาเป็นช่างตัดผ้าหรอก ถามว่าชอบไหมก็คงต้องบอกว่าชอบ เพราะทำมานานแล้ว

/

เรามองว่าขอนแก่นอยู่ใน movement ที่ดีในเรื่องของธุรกิจที่กำลังเติบโต โดยนำความคิดสร้างสรรค์งานออกแบบเข้าไปใช้งาน

“ความที่ CEA ขอนแก่น เพิ่งตั้งได้ไม่นาน แต่หนึ่งในเป้าหมายการทำงานของเราคือ การบ่มเพาะนักสร้างสรรค์ Creative People และสนับสนุนงานเครือข่ายที่เกี่ยวข้องกับการใช้ความคิดสร้างสรรค์ในการพัฒนาพื้นที่ เราจึงมีโอกาสได้ทำงานกับพลเมืองขอนแก่นหลากหลายกลุ่ม อย่าง KKTT และ Learning City เราก็เข้าไปร่วมประชุมนำเสนอความคิดเห็น และได้เชื่อมงานเชื่อมความร่วมมือกันผ่านการพัฒนาย่านสร้างสรรค์ศรีจันทร์ในช่วงการเตรียมงานและจัดงาน Isan Creative Festival ปีแรก ซึ่งทางเครือข่ายก็เข้ามีส่วนช่วยเราในการกำหนดย่านสร้างสรรค์ 

Recent Comments

No comments to show.

Follow

Instagram

This error message is only visible to WordPress admins

Error: No feed found.

Please go to the Instagram Feed settings page to create a feed.

Video